Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 116 of 513
PDF/HTML Page 149 of 546

 

background image
timiraharA yadi dRuShTirjanasya dIpen nAsti kartavyam .
tathA saukhyan svayamAtmA viShayA kin tatra kurvanti ..67..
yathA hi keShAnchinnaktancharANAn chakShuSha svayamev timiravikaraNashaktiyogitvAnna
tadapAkaraNapravaNen pradIpaprakAshAdinA kAryan, evamasyAtmana sansAre muktau vA svayamev
sukhatayA pariNamamAnasya sukhasAdhanadhiyA abudhairmudhAdhyAsyamAnA api viShayA kin hi nAm
kuryu
..67..
vA yosau divyo devadeha sopyupachAran vihAy sukhan na karoti . visayavaseN du sokkhan dukkhan vA
havadi sayamAdA kintu nishchayen nirviShayAmUrtasvAbhAvikasadAnandaikasukhasvabhAvopi vyavahAreNAnAdi-
karmabandhavashAdviShayAdhInatven pariNamya sAnsArikasukhan dukhan vA svayamAtmaiv bhavati, na cha deh
ityabhiprAya
..66.. evan muktAtmanAn dehAbhAvepi sukhamastIti parignAnArthan sansAriNAmapi deha
sukhakAraNan na bhavatItikathanarUpeN gAthAdvayan gatam . athAtmana svayamev sukhasvabhAvatvAnnishchayen
yathA deha sukhakAraNan na bhavati tathA viShayA apIti pratipAdayatijai yadi diTThI naktancharajanasya dRuShTi
timiraharA andhakAraharA bhavati jaNassa janasya dIveN Natthi kAyavvan dIpen nAsti kartavyan . tasya
pradIpAdInAn yathA prayojanan nAsti tah sokkhan sayamAdA visayA kin tattha kuvvanti tathA
116pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
anvayArtha :[yadi ] yadi [janasya dRuShTi ] prANIkI dRuShTi [timiraharA ]
timiranAshak ho to [dIpen nAsti kartavyan ] dIpakase koI prayojan nahIn hai, arthAt dIpak kuchh
nahIn kar sakatA, [tathA ] usIprakAr jahAn [AtmA ] AtmA [svayam ] svayam [saukhyan ] sukharUp
pariNaman karatA hai [tatra ] vahAn [viShayA ] viShay [kin kurvanti ] kyA kar sakate hain ?
..67..
TIkA :jaise kinhIn nishAcharonke (ullU, sarpa, bhUt ityAdi) netra svayamev
andhakArako naShTa karanekI shaktivAle hote hain isaliye unhen andhakAr nAshak svabhAvavAle
dIpak -prakAshAdise koI prayojan nahIn hotA, (unhen dIpak -prakAsh kuchh nahIn karatA,)
isIprakAr
yadyapi agnAnI ‘viShay sukhake sAdhan hain’ aisI buddhike dvArA vyartha hI viShayonkA
adhyAs (-Ashray) karate hain tathApisansAramen yA muktimen svayamev sukharUp pariNamit is
AtmAko viShay kyA kar sakate hain ?
bhAvArtha :sansAramen yA mokShamen AtmA apane Ap hI sukharUp pariNamit hotA hai;
usamen viShay akinchitkar hain arthAt kuchh nahIn kar sakate . agnAnI viShayonko sukhakA kAraN
mAnakar vyartha hI unakA avalamban lete hain ..67..