yadi shubhopayogajanyasamudIrNapuNyasampadastridashAdayoshubhopayogajanyaparyAgatapAtakApado
vA nArakAdayashcha, ubhayepi svAbhAvikasukhAbhAvAdavisheSheN panchendriyAtmakasharIrapratyayan dukh-
mevAnubhavanti, tata paramArthata shubhAshubhopayogayo pRuthaktvavyavasthA nAvatiShThate ..72..
ath shubhopayogajanyan phalavatpuNyan visheSheN dUShaNArthamabhyupagamyotthApayati —
kulisAuhachakkadharA suhovaogappagehin bhogehin .
dehAdINan viddhin karenti suhidA ivAbhiradA ..73..
hastinA hanyamAne sati viShayasukhasthAnIyamadhubindususvAden yathA sukhan manyate, tathA sansArasukham .
pUrvoktamokShasukhan tu tadviparItamiti tAtparyam ..71.. ath pUrvoktaprakAreN shubhopayogasAdhyasyendriy-
sukhasya nishchayen dukhatvan gnAtvA tatsAdhakashubhopayogasyApyashubhopayogen sah samAnatvan
vyavasthApayati — NaraNArayatiriyasurA bhajanti jadi dehasambhavan dukkhan sahajAtIndriyAmUrtasadAnandaikalakShaNan
vAstavasukhamalabhamAnA santo naranArakatiryaksurA yadi chedavisheSheN pUrvoktaparamArthasukhAdvilakShaNan
panychendriyAtmakasharIrotpannan nishchayanayen dukhamev bhajante sevante, kih so suho va asuho uvaogo havadi
124pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
TIkA : — yadi shubhopayogajanya udayagat puNyakI sampattivAle devAdik (arthAt
shubhopayogajanya puNyake udayase prApta honevAlI RuddhivAle dev ityAdi) aur ashubhopayogajanya
udayagat pApakI ApadAvAle nArakAdik — yah donon svAbhAvik sukhake abhAvake kAraN
avisheSharUpase (-binA antarake) panchendriyAtmak sharIr sambandhI dukhakA hI anubhav karate hain,
tab phi ra paramArthase shubh aur ashubh upayogakI pRuthaktvavyavasthA nahIn rahatI .
bhAvArtha : — shubhopayogajanya puNyake phalarUpamen devAdikakI sampadAyen milatI hain aur
ashubhopayogajanya pApake phalarUpamen nArakAdik kI ApadAyen milatI hain . kintu ve devAdik
tathA nArakAdik donon paramArthase dukhI hI hain . isaprakAr dononkA phal samAn honese shubhopayog
aur ashubhopayog donon paramArthase samAn hI hain arthAt upayogamen — ashuddhopayogamen — shubh aur
ashubh nAmak bhed paramArthase ghaTit nahIn hote ..72..
(jaise indriyasukhako dukharUp aur shubhopayogako ashubhopayogake samAn batAyA hai
isIprakAr) ab, shubhopayogajanya phalavAlA jo puNya hai use visheShata dUShaN deneke liye
(arthAt usamen doSh dikhAneke liye) us puNyako (-usake astitvako) svIkAr karake
usakI (puNyakI) bAtakA khanDan karate hain : —
chakrI ane devendra shubh -upayogamUlak bhogathI
puShTi kare dehAdinI, sukhI sam dIse abhirat rahI. 73.