kulishAyudhachakradharA shubhopayogAtmakai bhogai .
dehAdInAn vRuddhin kurvanti sukhitA ivAbhiratA ..73..
yato hi shakrAshchakriNashcha svechchhopagatairbhogai sharIrAdIn puShNantasteShu duShTashoNit iv
jalaukasotyantamAsaktA sukhitA iv pratibhAsante, tata shubhopayogajanyAni phalavanti
puNyAnyavalokyante ..73..
jIvANan vyavahAreN visheShepi nishchayen sa prasiddha shuddhopayogAdvilakShaNa shubhAshubhopayoga kathan
bhinnatvan labhate, na kathamapIti bhAva ..72.. evan svatantragAthAchatuShTayen prathamasthalan gatam . ath
puNyAni devendrachakravartyAdipadan prayachchhanti iti pUrvan prashansAn karoti . kimartham . tatphalAdhAreNAgre
tRuShNotpattirUpadukhadarshanArthan . kulisAuhachakkadharA devendrAshchakravartinashcha kartAra . suhovaogappagehin bhogehin
shubhopayogajanyabhogai kRutvA dehAdINan viddhin karenti vikurvaNArUpeN dehaparivArAdInAn vRuddhin kurvanti .
kathambhUtA santa . suhidA ivAbhiradA sukhitA ivAbhiratA AsaktA iti . ayamatrArtha — yatparamAtishay-
tRuptisamutpAdakan viShayatRuShNAvichchhittikArakan cha svAbhAvikasukhan tadalabhamAnA duShTashoNite jalayUkA
ivAsaktA sukhAbhAsen dehAdInAn vRuddhin kurvanti . tato gnAyate teShAn svAbhAvikan sukhan nAstIti ..73..
ath puNyAni jIvasya viShayatRuShNAmutpAdayantIti pratipAdayati — jadi santi hi puNNANi ya yadi
kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
125
anvayArtha : — [kulishAyudhachakradharA ] vajradhar aur chakradhar (-indra aur
chakravartI) [shubhopayogAtmakai bhogai ] shubhopayogamUlak (puNyonke phalarUp) bhogonke dvArA
[dehAdInAn ] dehAdikI [vRuddhin kurvanti ] puShTi karate hain aur [abhiratA ] (isaprakAr) bhogommen
rat vartate hue [sukhitA iv ] sukhI jaise bhAsit hote hain . (isaliye puNya vidyamAn avashya
hai) ..73..
TIkA : — shakrendra aur chakravartI apanI ichchhAnusAr prApta bhogonke dvArA sharIrAdiko puShTa
karate hue — jaise gonch (jonk) dUShit raktamen atyanta Asakta vartatI huI sukhI jaisI bhAsit
hotI hai, usIprakAr — un bhogommen atyanta Asakta vartate hue sukhI jaise bhAsit hote hain; isaliye
shubhopayogajanya phalavAle puNya dikhAI dete hain (arthAt shubhopayogajanya phalavAle puNyonkA
astitva dikhAI detA hai) .
bhAvArtha : — jo bhogommen Asakta vartate hue indra ityAdi gonch (jonk)kI bhAnti sukhI
jaise mAlUm hote hain, ve bhog puNyake phal hain; isaliye puNyakA astitva avashya hai . (isaprakAr
is gAthAmen puNyakI vidyamAnatA svIkAr karake AgekI gAthAommen puNyako dukhakA kAraNarUp
batAyenge) ..73..