yadi nAmaivan shubhopayogapariNAmakRutasamutpattInyanekaprakArANi puNyAni vidyanta itya- bhyupagamyate, tadA tAni sudhAshanAnapyavadhin kRutvA samastasansAriNAn viShayatRuShNAmavashyamev samutpAdayanti . na khalu tRuShNAmantareN duShTashoNit iv jalUkAnAn samastasansAriNAn viShayeShu pravRuttiravalokyate . avalokyate cha sA . tatostu puNyAnAn tRuShNAyatanatvamabAdhitamev ..74.. chennishchayen puNyapAparahitaparamAtmano viparItAni puNyAni santi . punarapi kimvishiShTAni . pariNAmasamubbhavANi nirvikArasvasamvittivilakShaNashubhapariNAmasamudbhavAni vivihANi svakIyAnantabheden bahuvidhAni . tadA tAni kin kurvanti . jaNayanti visayataNhan janayanti . kAm . viShayatRuShNAm . keShAm .
ab, isaprakAr svIkAr kiye gaye puNya dukhake bIjake kAraN hain, (arthAt tRuShNAke kAraN hain ) isaprakAr nyAyase pragaT karate hain : —
anvayArtha : — [yadi hi ] (pUrvokta prakArase) yadi [pariNAmasamudbhavAnI ] (shubhopayogarUp) pariNAmase utpanna honevAle [vividhAni puNyAni cha ] vividh puNya [santi ] vidyamAn hain, [devatAntAnAn jIvAnAn ] to ve devon takake jIvonko [viShayatRuShNAn ] viShayatRuShNA [janayanti ] utpanna karate hain ..74..
TIkA : — yadi isaprakAr shubhopayogapariNAmase utpanna honevAle anek prakArake puNya vidyamAn hain aisA svIkAr kiyA hai, to ve (-puNya) devon takake samasta sansAriyonko viShayatRuShNA avashyamev utpanna karate hain (aisA bhI svIkAr karanA paDatA hai) vAstavamen tRuShNAke binA; jaise jonk (gonch)ko dUShit raktamen usIprakAr samasta sansAriyonko viShayommen pravRutti dikhAI na de; kintu vah to dikhAI detI hai . isaliye puNyonkI tRuShNAyatanatA abAdhit hI hai (arthAt puNya tRuShNAke ghar hain, aisA avirodharUpase siddha hotA hai) .
pariNAmajanya anekavidh jo puNyanun astitva chhe, to puNya e devAnta jIvane viShayatRuShNodbhav kare. 74.
126pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-