athAmI amIbhirlinggairupalabhyodbhavanta ev nishumbhanIyA iti vibhAvayati —
aTThe ajadhAgahaNan karuNAbhAvo ya tiriyamaNuesu .
visaesu ya ppasango mohassedANi lingANi ..85..
arthe ayathAgrahaNan karuNAbhAvashcha tiryangmanujeShu .
viShayeShu cha prasanggo mohasyaitAni linggAni ..85..
nirmUl nAsh ho isaprakAr kShay karanA chAhiye .
bhAvArtha : — (1) hAthIko pakaDaneke liye dharatImen khaA banAkar use ghAsase Dhak
diyA jAtA hai, vahAn khaA honeke kAraN us khaee par jAnese hAthI gir paDatA hai aur vah
isaprakAr pakaDA jAtA hai . (2) hAthIko pakaDaneke liye sikhAI huI hathinI bhejI jAtI hai;
usake shArIrik rAgamen phansanese hAthI pakaDA jAtA hai . (3) hAthI pakaDanekI tIsarI rIti yah
hai ki us hAthIke sAmane dUsarA pAlit hAthI bhejA jAtA hai; usake pIchhe vah hAthI uttejit
hokar laDaneke liye dauDatA hai aur isaprakAr vah pakaDanevAlonke jAlamen phans jAtA hai .
uparyukta prakArase jaise hAthI (1) agnAnase, (2) rAgase (3) dveShase anek prakArake
bandhanako prApta hotA hai, usIprakAr jIv (1) mohase, (2) rAgase yA (3) dveShase anek
prakArake bandhanako prApta hotA hai, isaliye mokShArthIko moh -rAg -dveShakA bhalIbhAnti -sampUrNatayA
mUlase hI kShay kar denA chAhiye ..84..
ab, is moharAgadveShako in (AgAmI gAthAmen kahe gaye) chihnon -lakShaNonke dvArA pahichAn
kar utpanna hote hI naShTa kar denA chAhiye, esA pragaT karate hain : —
anvayArtha : — [arthe ayathAgrahaNan ] padArthakA ayathAgrahaN (arthAt padArthoko jaise
hain vaise satyasvarUp na mAnakar unake viShayamen anyathA samajh) [cha ] aur [tiryangmanujeShu
karuNAbhAva ] tiryanch -manuShyonke prati karuNAbhAv, [viShayeShu prasanga cha ] tathA viShayonkI sangati
(iShTa viShayommen prIti aur aniShTa viShayommen aprIti) — [etAni ] yah sab [mohasya lingAni ]
mohake chihna – lakShaN hain ..85..
rAgadveShamohapariNatasya jIvasyetthambhUto bandho bhavati tato rAgAdirahitashuddhAtmadhyAnen te rAgadveSh-
mohA samyak kShapayitavyA iti tAtparyam ..84.. ath svakIyasvakIyalinggai rAgadveShamohAn gnAtvA
kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
145
પ્ર. ૧૯
artho taNun ayathAgrahaN, karuNA manuj -tiryanchamAn,
viShayo taNo vaLI sang, – lingo jANavAn A mohanAn. 85.