dharmatvamAsUtrayitumupakrAntan, yatprasiddhaye cha ‘dhammeN pariNadappA appA jadi suddhasampaogajudo
pAvadi NivvANasuhan’ iti nirvANasukhasAdhanashuddhopayogodhikartumArabdha, shubhAshubhopayogau cha
virodhinau nirdhvastau, shuddhopayogasvarUpan chopavarNitan, tatprasAdajau chAtmano gnAnAnandau sahajau
samudyotayatA samvedanasvarUpan sukhasvarUpan cha prapanchitam, tadadhunA kathan kathamapi shuddho-
payogaprasAden prasAdhya paramanispRuhAmAtmatRuptAn pArameshvarIpravRuttimabhyupagata kRutakRutyatAmavApya
nitAntamanAkulo bhUtvA pralInabhedavAsanonmeSha svayam sAkShAddharma evAsmItyavatiShThate —
mityAdi . tatsarvan shuddhopayogaprasAdAtprasAdhyedAnIn nishchayaratnatrayapariNat Atmaiv dharma ityavatiShThate .
athavA dvitIyapAtanikA — samyaktvAbhAve shramaNo na bhavati, tasmAt shramaNAddharmopi na bhavati . tarhi
kathan shramaNo bhavati, iti pRuShTe pratyuttaran prayachchhan gnAnAdhikAramupasanharati — jo NihadamohadiTThI tattvArtha-
shraddhAnalakShaNavyavahArasamyaktvotpannen nijashuddhAtmaruchirUpeN nishchayasamyaktven pariNatatvAnnihatamoh-
dRuShTirvidhvansitadarshanamoho ya . punashcha kinrUpa . Agamakusalo nirdoShiparamAtmapraNItaparamAgamAbhyAsen
nirupAdhisvasamvedanagnAnakushalatvAdAgamakushal AgamapravINa . punashcha kinrUpa . virAgachariyamhi
abbhuTThido vratasamitigu ptyAdibahiranggachAritrAnuShThAnavashen svashuddhAtmanishchalapariNatirUpavItarAgachAritra-
158pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
kahanA prArambha kiyA aur 1jisakI siddhike liye 2‘dhammeN pariNadappA appA jadi
suddhasampaogajudo, pAvadi NivvANasuhan’ isaprakAr (11vIn gAthAmen) nirvANasukhake sAdhanabhUt
shuddhopayogakA adhikAr prArambha kiyA, virodhI shubhAshubh upayogako naShTa kiyA (-hey
batAyA), shuddhopayogakA svarUp varNan kiyA, shuddhopayogake prasAdase utpanna honevAle aise
AtmAke sahaj gnAn aur Anandako samajhAte hue gnAnake svarUpakA aur sukhake svarUpakA
vistAr kiyA, use (-AtmAke dharmatvako) ab kisI bhI prakAr shuddhopayogake prasAdase
3siddha karake, 4param nispRuh, AtmatRupta (aisI) pArameshvarI pravRuttiko prApta hote huye,
kRutakRutyatAko prApta karake atyanta anAkul hokar, jinake 5bhedavAsanA kI pragaTatAkA pralay
huA hai, aise hote hue, (AchArya bhagavAn) ‘main svayam sAkShAt dharma hI hUn’ isaprakAr rahate
hain, (-aise bhAvamen nishchal sthit hote hain) : —
1. jisakI siddhike liye = AtmAko dharmarUp banavAnekA jo kArya sAdhanAke liye .
2. artha – dharmapariNat svarUpavAlA AtmA yadi shuddha upayogamen yukta ho to mokShake sukhako pAtA hai .
3. siddha karake = sAdhakar . (AtmAko dharmarUp rachanekA jo kArya sAdhanA thA us kAryako, mahApuruShArtha
karake shuddhopayog dvArA AchArya bhagavAnane siddha kiyA .) .
4. parakI spRuhAse rahit aur AtmAmen hI tRupta, nishchayaratnatrayamen lInatArUp pravRutti .
5. bhedavAsanA = bhedarUp vRutti; vikalpa – pariNAm .