(mandAkrAntA)
nishchityAtmanyadhikRutamiti gnAnatattvan yathAvat
tatsiddhayarthan prashamaviShayan gneyatattvan bubhutsu .
sarvAnarthAn kalayati guNadravyaparyAyayuktyA
prAdurbhUtirna bhavati yathA jAtu mohAnku rasya ..6..
iti pravachanasAravRuttau tattvadIpikAyAn shrImadamRutachandrasUrivirachitAyAn gnAnatattvapragnApano nAm prathama
shrutaskandha samApta ..
teN NarA va tirichchhA ten pUrvoktapuNyenAtra vartamAnabhave narA vA tiryanycho vA devin vA mANusin
gadin pappA bhavAntare daivIn vA mAnuShIn vA gatin prApya vihavissariyehin sayA sampuNNamaNorahA honti
rAjAdhirAjarUpalAvaNyasaubhAgyaputrakalatrAdiparipUrNavibhUtirvibhavo bhaNyate, AgnAphalamaishvaryan bhaNyate,
tAbhyAn vibhavaishvaryAbhyAn sampUrNamanorathA bhavantIti . tadev puNyan bhogAdinidAnarahitatven yadi
samyaktvapUrvakan bhavati tarhi ten paramparayA mokShan cha labhante iti bhAvArtha ..✽9..
iti shrIjayasenAchAryakRutAyAn tAtparyavRuttau pUrvoktaprakAreN ‘es surAsuramaNusindavandidan’ itImAn
gAthAmAdin kRutvA dvAsaptatigAthAbhi shuddhopayogAdhikAra, tadanantaran ‘devadajadigurupUjAsu’ ityAdi
panychavinshatigAthAbhirgnAnakaNDikAchatuShTayAbhidhAno dvitIyodhikAra, tatashcha ‘sattAsambaddhede’ ityAdi
samyakatvakathanarUpeN prathamA gAthA, ratnatrayAdhArapuruShasya dharma sambhavatIti ‘jo NihadamodiTThI’ ityAdi
dvitIyA cheti svatantragAthAdvayam, tasya nishchayadharmasangnatapodhanasya yosau bhaktin karoti tatphalakathanen
‘jo tan diTThA’ ityAdi gAthAdvayam . ityadhikAradvayen pRuthagbhUtagAthAchatuShTayasahitenaikottarashatagAthAbhi
gnAnatattvapratipAdaknAmA prathamo mahAdhikAra samApta ..1..
[ab shlok dvArA gnAnatattva -pragnApan nAmak pratham adhikArakI aur gneyatattva -pragnApan
nAmak dUsare adhikArakI sandhi batAyI jAtI hai . ]
artha : — AtmArUpI adhikaraNamen rahanevAle arthAt AtmAke Ashrit rahanevAle
gnAnatattvakA isaprakAr yathArthatayA nishchay karake, usakI siddhike liye ( – kevalagnAn pragaT
karaneke liye) prashamake lakShase ( – upasham prApta karaneke hetuse) gneyatattvako jAnanekA ichchhuk
(jIv) sarva padArthonko dravya -guN -paryAy sahit jAnatA hai, jisase kabhI mohAnkurakI kinchit
mAtra bhI utpatti na ho .
is prakAr (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt) shrIpravachanasAr shAstrakI
shrImadamRutachandrAchAryadevavirachit tattvadIpikA nAmak TIkAmen gnAnatattva – pragnApan nAmak pratham
shrutaskandha samApta huA .
❃
kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
161
pra. 21