–
2 –
gneyatattva -pragnApan
ath gneyatattvapragnApanam . tatra padArthasya samyagdravyaguNaparyAyasvarUpamupavarNayati —
attho khalu davvamao davvANi guNappagANi bhaNidANi .
tehin puNo pajjAyA pajjayamUDhA hi parasamayA ..93..
artha khalu dravyamayo dravyANi guNAtmakAni bhaNitAni .
taistu puna paryAyA paryayamUDhA hi parasamayA ..93..
ih kil ya kashchanApi parichchhidyamAna padArtha sa sarva ev vistArAyatasAmAnya-
ita Urddhvan ‘sattAsambaddhede’ ityAdigAthAsUtreN pUrvan sankShepeN yadvayAkhyAtan samyagdarshanan
tasyedAnIn viShayabhUtapadArthavyAkhyAnadvAreN trayodashAdhikashatapramitagAthAparyantan vistaravyAkhyAnan karoti .
athavA dvitIyapAtanikA – pUrvan yadvayAkhyAtan gnAnan tasya gneyabhUtapadArthAn kathayati . tatra trayodashAdhik -
shatagAthAsu madhye prathamatastAvat ‘tamhA tassa NamAin’ imAn gAthAmAdin kRutvA pAThakrameN panychatrinshad-
gAthAparyantan sAmAnyagneyavyAkhyAnan, tadanantaran ‘davvan jIvamajIvan’ ityAdyekonavinshatigAthAparyantan
visheShagneyavyAkhyAnan, athAnantaran ‘sapadesehin samaggo logo’ ityAdigAthAShTakaparyantan sAmAnyabhedabhAvanA,
162
ab, gneyatattvakA pragnApan karate hain arthAt gneyatattva batalAte hain . usamen (pratham)
padArthakA samyak ( — yathArtha) dravyaguNaparyAyasvarUp varNan karate hain : —
anvayArtha : — [artha khalu ] padArtha [dravyamaya ] dravyasvarUp hai; [dravyANi ] dravya
[guNAtmakAni ] guNAtmak [bhaNitAni ] kahe gaye hain; [tai tu puna ] aur dravya tathA guNonse
[paryAyA ] paryAyen hotI hain . [paryayamUDhA hi ] paryAyamUDh jIv [parasamayA ] parasamay (arthAt
mithyAdRuShTi) hain ..93..
TIkA : — is vishvamen jo koI jAnanemen AnevAlA padArtha hai vah samasta hI
chhe artha dravyasvarUp, guN -Atmak kahyAn chhe dravyane,
vaLI dravya -guNathI paryayo; paryAyamUDh parasamay chhe. 93.