ye khalu jIvapudgalAtmakamasamAnajAtIyadravyaparyAyan sakalAvidyAnAmekamUlamupagatA yathoditAtmasvabhAvasambhAvanaklIbA tasminnevAshaktimupavrajanti, te khalUchchhalitanirargalaikAnta- dRuShTayo manuShya evAhameSh mamaivaitanmanuShyasharIramityahankAramamakArAbhyAn vipralabhyamAnA avichalit- chetanAvilAsamAtrAdAtmavyavahArAt prachyutya kroDIkRutasamastakriyAkuTumbakan manuShyavyavahAramAshritya rajyanto dviShantashcha paradravyeN karmaNA sangatatvAtparasamayA jAyante .
ye tu punarasankIrNa -dravyaguNaparyAyasusthitan bhagavantamAtmana svabhAvan sakalavidyAnAmekamUlamupagamya yathoditAtmasvabhAvasambhAvanasamarthatayA paryAyamAtrAshakti- dravyaguNaparyAyaparignAnamUDhA athavA nArakAdiparyAyarUpo na bhavAmyahamiti bhedavignAnamUDhAshcha parasamayA mithyAdRuShTayo bhavantIti . tasmAdiyan pArameshvarI dravyaguNaparyAyavyAkhyA samIchInA bhadrA bhavatItyabhi- prAya ..93.. ath prasangAyAtAn parasamayasvasamayavyavasthAn kathayati — je pajjaesu NiradA jIvA ye paryAyeShu
TIkA : — jo jIv pudgalAtmak asamAnajAtIy dravyaparyAyakA — jo ki sakal avidyAonkA ek mUl hai usakA — Ashray karate hue 1yathokta AtmasvabhAvakI 2sambhAvanA karanemen napunsak honese usImen bal dhAraN karate hain (arthAt un asamAnajAtIy dravya -paryAyonke prati hI balavAn hain ), ve — jinakI 3nirargal ekAntadRuShTi uchhalatI hai aise — ‘yah main manuShya hI hUn, merA hI yah manuShya sharIr hai’ isaprakAr ahankAr -mamakArase ThagAye jAte huye, avichalitachetanAvilAsamAtra 4AtmavyavahArase chyut hokar, jisamen samasta kriyAkalApako chhAtIse lagAyA jAtA hai aise 5manuShyavyavahArakA Ashray karake rAgI -dveShI hote hue par dravyarUp karmake sAth sangatatAke kAraN (-paradravyarUp karmake sAth yukta ho jAnese) vAstavamen 6parasamay hote hain arthAt parasamayarUp pariNamit hote hain .
aur jo 7asankIrNa dravya guN -paryAyonse susthit bhagavAn AtmAke svabhAvakA — jo ki sakal vidyAonkA ek mUl hai usakA — Ashray karake yathokta AtmasvabhAvakI sambhAvanAmen samartha honese paryAyamAtra pratike balako dUr karake AtmAke svabhAvamen hI sthiti karate
168pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
1. yathokta = pUrva gAthAmen kahA jaisA . 2. sambhAvanA = sanchetan; anubhav; mAnyatA; Adar .
3. nirargal = ankush binA kI; behad (jo manuShyAdi paryAyamen lIn hain, ve behad ekAntadRuShTirUp hai .)
4. AtmavyavahAr = AtmArUp vartan, AtmArUp kArya, AtmArUp vyApAr .
5. manuShyavyavahAr = manuShyarUp vartan (main manuShya hI hUn . aisI mAnyatApUrvak vartan) .
6. jo jIv parake sAth ekatvakI mAnyatApUrvak yukta hotA hai, use parasamay kahate hain .
7. asankIrNa = ekamek nahIn aise; spaShTatayA bhinna [bhagavAn AtmasvabhAv spaShTa bhinna -parake sAth ekamek