mupAdAy pravartamAnapravRuttiyuktasya kArtasvarAstitven niShpAditaniShpattiyuktai kuNDalAngad-
pItatAdyutpAdavyayadhrauvyairyadastitvan kArtasvarasya sa svabhAva, tathA hi dravyeN vA kShetreN vA
kAlen vA bhAven vA dravyAtpRuthaganupalabhyamAnai kartRukaraNAdhikaraNarUpeNotpAdavyayadhrauvyANAn
svarUpamupAdAy pravartamAnapravRuttiyuktasya dravyAstitven niShpAditaniShpattiyuktairutpAdavyay-
dhrauvyairyadastitvan dravyasya sa svabhAva . yathA vA dravyeN vA kShetreN vA kAlen vA bhAven vA
kuNDalAngadapItatAdyutpAdavyayadhrauvyebhya pRuthaganupalabhyamAnasya kartRukaraNAdhikaraNarUpeN kArtasvar-
svarUpamupAdAy pravartamAnapravRuttiyuktai kuNDalAngadapItatAdyutpAdavyayadhrauvyairniShpAditaniShpattiyuktasya
kArtasvarasya mUlasAdhanatayA tairniShpAditan yadastitvan sa svabhAva, tathA dravyeN vA kShetreN vA
tathA svadravyAdichatuShTayen paramAtmadravyAdabhinnAnAn mokShaparyAyotpAdamokShamArgaparyAyavyayatadubhayAdhAr-
bhUtaparamAtmadravyatvalakShaNadhrauvyANAn sambandhi yadastitvan sa ev muktAtmadravyasadbhAva . yathA svadravyAdi-
chatuShTayen kaTakaparyAyotpAdakangkaNaparyAyavyayasuvarNatvalakShaNadhrauvyebhya sakAshAdabhinnasya suvarNasya sambandhi
yadastitvan sa ev kaTakaparyAyotpAdakangkaNaparyAyavyayatadubhayAdhArabhUtasuvarNatvalakShaNadhrauvyANAn svabhAva,
tathA svadravyAdichatuShTayen mokShaparyAyotpAdamokShamArgaparyAyavyayatadubhayAdhArabhUtamuktAtmadravyatvalakShaN-
dhrauvyebhya sakAshAdabhinnasya paramAtmadravyasya sambandhi yadastitvan sa ev mokShaparyAyotpAdamokShamArga-
178pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
dhrauvyonke svarUpako dhAraN karake pravartamAn suvarNake astitvase jinakI niShpatti hotI hai, —
aise kuNDalAdi – utpAd, bAjUbandhAdi – vyay aur pItatvAdi dhrauvyonse jo suvarNakA astitva
hai, vah (suvarNakA) svabhAv hai; usIprakAr dravyase, kShetrase, kAlase yA bhAvase, jo dravyase
pRuthak dikhAI nahIn dete, kartA -karaN -adhikaraNarUpase utpAd -vyay -dhrauvyonke svarUpako
dhAraN karake pravartamAn dravyake astitvase jinakI niShpatti hotI hai, — aise utpAd -vyay-
dhrauvyonse jo dravyakA astitva hai vah svabhAv hai . (dravyase, kShetrase, kAlase yA bhAvase
dravyase bhinna dikhAI na denevAle utpAd, vyay aur dhrauvyonkA astitva hai vah dravyakA hI
astitva hai; kyonki utpAd, vyay aur dhrauvyonke svarUpako dravya hI dhAraN karatA hai,
isalie dravyake astitvase hI utpAd, vyay aur dhrauvyonkI niShpatti hotI hai . yadi dravya na
ho to utpAd, vyay aur dhrauvya bhI na hon . aisA astitva vah dravyakA svabhAv hai .)
athavA jaise dravyase, kShetrase, kAlase yA bhAvase kuNDalAdi -utpAdonse bAjUbandhAdi
vyayonse aur pItatvAdi dhrauvyonse jo pRuthak nahIn dikhAI detA; kartA -karaN -adhikaraNarUpase
suvarNake svarUpako dhAraN karake pravartamAn kuNDalAdi -utpAdon, bAjUbandhAdi vyayon aur
pItatvAdi dhrauvyonse jisakI niShpatti hotI hai, — aise suvarNakA, mUlasAdhanapanese unase niShpanna
hotA huA, jo astitva hai, vah svabhAv hai . usIprakAr dravyase, kShetrase, kAlase yA bhAvase