Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 181 of 513
PDF/HTML Page 214 of 546

 

background image
kahAnAmAtmIyAtmIyasya visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvan sAmAnya-
lakShaNabhUten sAdRushyodbhAsinAnokahatvenotthApitamekatvan tiriyati, tathA bahUnAn bahuvidhAnAn
dravyANAmAtmIyAtmIyasya visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvan sAmAnya-
lakShaNabhUten sAdRushyodbhAsinA sadityasya bhAvenotthApitamekatvan tiriyati
. yathA cha teShAmano-
kahAnAn sAmAnyalakShaNabhUten sAdRushyodbhAsinAnokahatvenotthApitenaikatven tirohitamapi
visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvamuchchakAsti, tathA sarvadravyANAmapi
sAmAnyalakShaNabhUten sAdRushyodbhAsinA sadityasya bhAvenotthApitenaikatven tirohitamapi visheSh-
lakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvamuchchakAsti
..97..
shuddhasangrahanayen sarvagatan sarvapadArthavyApakam . idan kenokta m . uvadisadA khalu dhamman jiNavaravasaheN paNNattan
dharman vastusvabhAvasangrahamupadishatA khalu sphu Tan jinavaravRuShabheN pragnaptamiti . tadyathAyathA sarve muktAtmana
santItyukte sati paramAnandaikalakShaNasukhAmRutarasAsvAdabharitAvasthalokAkAshpramitashuddhAsankhyeyAtmapradeshai-
kahAnajainashAstramAlA ]
gneyatattva -pragnApan
181
jaise bahutase, anek prakArake vRukShonko apane apane visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake
avalambanase utpanna honevAle anekatvako, sAmAnya lakShaNabhUt 1sAdRushyadarshak vRukShatvase utpanna
honevAlA ekatva 2tirohit (adRushya) kar detA hai, isIprakAr bahutase, anekaprakArake dravyonko
apane -apane visheSh lakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAle anekatvako,
sAmAnyalakShaNabhUt sAdRushyadarshak ‘sat’ panese (-‘sat’ aise bhAvase, astitvase, ‘hai’ panese)
utpanna honevAlA ekatva tirohit kar detA hai
. aur jaise un vRukShonke viShayamen sAmAnyalakShaNabhUt
sAdRushyadarshak vRukShatvase utpanna honevAle ekatvase tirohit hone par bhI (apane -apane)
visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAlA anekatva spaShTatayA prakAshamAn
rahatA hai, (banA rahatA hai, naShTa nahIn hotA); usIprakAr sarva dravyonke viShayamen bhI sAmAnyalakShaNabhUt
sAdRushyadarshak ‘sat’ panese utpanna honevAle ekatvase tirohit hone par bhI (apane -apane)
visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAlA anekatva spaShTatayA prakAshamAn
rahatA hai
.
[bahutase (sankhyApekShAse anek) aur anek prakArake (arthAt Amra, ashokAdi)
vRukShonkA apanA -apanA svarUpAstitva bhinna -bhinna hai, isaliye svarUpAstitvakI apekShAse unamen
anekatva hai, parantu vRukShatva jo ki sarva vRukShonkA sAmAnyalakShaN hai aur jo sarva vRukShommen sAdRushya
batalAtA hai, usakI apekShAse sarva vRukShommen ekatva hai
. jab is ekatvako mukhya karate hain tab
anekatva gauN ho jAtA hai; isIprakAr bahutase (ananta) aur anek (chhah) prakArake dravyonkA
1. sAdRushya = samAnatva .2. tirohit = tirobhUt; AchchhAdit; adRushya .