kahAnAmAtmIyAtmIyasya visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvan sAmAnya- lakShaNabhUten sAdRushyodbhAsinAnokahatvenotthApitamekatvan tiriyati, tathA bahUnAn bahuvidhAnAn dravyANAmAtmIyAtmIyasya visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvan sAmAnya- lakShaNabhUten sAdRushyodbhAsinA sadityasya bhAvenotthApitamekatvan tiriyati . yathA cha teShAmano- kahAnAn sAmAnyalakShaNabhUten sAdRushyodbhAsinAnokahatvenotthApitenaikatven tirohitamapi visheShalakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvamuchchakAsti, tathA sarvadravyANAmapi sAmAnyalakShaNabhUten sAdRushyodbhAsinA sadityasya bhAvenotthApitenaikatven tirohitamapi visheSh- lakShaNabhUtasya svarUpAstitvasyAvaShTambhenottiShThannAnAtvamuchchakAsti ..97.. shuddhasangrahanayen sarvagatan sarvapadArthavyApakam . idan kenokta m . uvadisadA khalu dhamman jiNavaravasaheN paNNattan dharman vastusvabhAvasangrahamupadishatA khalu sphu Tan jinavaravRuShabheN pragnaptamiti . tadyathA – yathA sarve muktAtmana santItyukte sati paramAnandaikalakShaNasukhAmRutarasAsvAdabharitAvasthalokAkAshpramitashuddhAsankhyeyAtmapradeshai-
jaise bahutase, anek prakArake vRukShonko apane apane visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAle anekatvako, sAmAnya lakShaNabhUt 1sAdRushyadarshak vRukShatvase utpanna honevAlA ekatva 2tirohit (adRushya) kar detA hai, isIprakAr bahutase, anekaprakArake dravyonko apane -apane visheSh lakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAle anekatvako, sAmAnyalakShaNabhUt sAdRushyadarshak ‘sat’ panese (-‘sat’ aise bhAvase, astitvase, ‘hai’ panese) utpanna honevAlA ekatva tirohit kar detA hai . aur jaise un vRukShonke viShayamen sAmAnyalakShaNabhUt sAdRushyadarshak vRukShatvase utpanna honevAle ekatvase tirohit hone par bhI (apane -apane) visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAlA anekatva spaShTatayA prakAshamAn rahatA hai, (banA rahatA hai, naShTa nahIn hotA); usIprakAr sarva dravyonke viShayamen bhI sAmAnyalakShaNabhUt sAdRushyadarshak ‘sat’ panese utpanna honevAle ekatvase tirohit hone par bhI (apane -apane) visheShalakShaNabhUt svarUpAstitvake avalambanase utpanna honevAlA anekatva spaShTatayA prakAshamAn rahatA hai
[bahutase (sankhyApekShAse anek) aur anek prakArake (arthAt Amra, ashokAdi) vRukShonkA apanA -apanA svarUpAstitva bhinna -bhinna hai, isaliye svarUpAstitvakI apekShAse unamen anekatva hai, parantu vRukShatva jo ki sarva vRukShonkA sAmAnyalakShaN hai aur jo sarva vRukShommen sAdRushya batalAtA hai, usakI apekShAse sarva vRukShommen ekatva hai . jab is ekatvako mukhya karate hain tab anekatva gauN ho jAtA hai; isIprakAr bahutase (ananta) aur anek (chhah) prakArake dravyonkA
1. sAdRushya = samAnatva .2. tirohit = tirobhUt; AchchhAdit; adRushya .