Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 98.

< Previous Page   Next Page >


Page 182 of 513
PDF/HTML Page 215 of 546

 

ath dravyairdravyAntarasyArambhan dravyAdarthAntaratvan cha sattAyA pratihanti

davvan sahAvasiddhan saditi jiNA tachchado samakkhAdA .

siddhan tadh Agamado Nechchhadi jo so hi parasamao ..98..
dravyan svabhAvasiddhan saditi jinAstattvata samAkhyAtavanta .
siddhan tathA Agamato nechchhati ya sa hi parasamaya ..98..

stathA kinchidUnacharamasharIrAkArAdiparyAyaishcha sankaravyatikaraparihArarUpajAtibheden bhinnAnAmapi sarveShAn siddhajIvAnAn grahaNan bhavati, tathA ‘sarvan sat’ ityukte sangrahanayen sarvapadArthAnAn grahaNan bhavati . athavA seneyan vanamidamityukte ashvahastyAdipadArthAnAn nimbAmrAdivRukShANAn svakIyasvakIyajAtibhedabhinnAnAn yugapadgrahaNan bhavati, tathA sarvan sadityukte sati sAdRushyasattAbhidhAnen mahAsattArUpeN shuddhasangrah- nayen sarvapadArthAnAn svajAtyavirodhen grahaNan bhavatItyartha ..97.. ath yathA dravyan svabhAvasiddhan tathA apanA -apanA svarUpAstitva bhinna -bhinna hai isaliye svarUpAstitvakI apekShAse unamen anekatva hai, parantu satpanA (-astitvapanA, ‘hai’ aisA bhAv) jo ki sarva dravyonkA sAmAnya lakShaN hai aur jo sarvadravyommen sAdRushya batalAtA hai usakI apekShAse sarvadravyommen ekatva hai . jab is ekatvako mukhya karate hain tab anekatva gauN ho jAtA hai . aur isaprakAr jab sAmAnya satpaneko mukhyatAse lakShamen lene par sarva dravyonke ekatvakI mukhyatA honese anekatva gauN ho jAtA hai, tab bhI vah (samasta dravyonkA svarUp -astitva sambandhI) anekatva spaShTatayA prakAshamAn hI rahatA hai . ] (isaprakAr sAdRushya astitvakA nirUpaN huA) ..97..

ab, dravyonse dravyAntarakI utpatti honekA aur dravyase sattAkA 1arthAntaratva honekA khaNDan karate hain . (arthAt aisA nishchit karate hain ki kisI dravyase anya dravyakI utpatti nahIn hotI aur dravyase astitva koI pRuthak padArtha nahIn hai) :

anvayArtha :[dravyan ] dravya [svabhAvasiddhan ] svabhAvase siddha aur [sat iti ] (svabhAvase hI) ‘sat’ hai, aisA [jinA ] jinendradevane [tattvata ] yathArthata [samAkhyAtavanta ] kahA hai; [tathA ] isaprakAr [Agamata ] Agamase [siddhan ] siddha hai; [ya ] jo [na ichchhati ] ise nahIn mAnatA [sa ] vah [hi ] vAstavamen [parasamaya ] parasamay hai ..98..

dravyo svabhAve siddha ne ‘sat’tattvata shrI jino kahe;
e siddha chhe Agam thakI, mAne na te parasamay chhe . 98.

182pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-

1. arthAntaratva = anyapadArthapanA .