sadavaTThidan sahAve davvan davvassa jo hi pariNAmo .
ih hi svabhAve nityamavatiShThamAnatvAtsaditi dravyam . svabhAvastu dravyasya dhrauvyo- tpAdochchhedaikyAtmakapariNAma . yathaiv hi dravyavAstuna sAmastyenaikasyApi viShkambhakram- sati sattaiv dravyan bhavatIti pragnApayati — sadavaTThidan sahAve davvan dravyan muktAtmadravyan bhavati . kin kartRu . saditi shuddhachetanAnvayarUpamastitvam . kimvishiShTam . avasthitam . kva . svabhAve . svabhAvan kathayati — davvassa jo hi pariNAmo tasya paramAtmadravyasya sambandhI hi sphu Tan ya pariNAma . keShu viShayeShu . atthesu
aisA honese (yah nishchit huA ki) dravya svayamev sat hai . jo aisA nahIn mAnatA vah (use) vAstavamen ‘parasamay’ (mithyAdRuShTi) hI mAnanA ..98..
ab, yah batalAte hain ki utpAd -vyay -dhrauvyAtmak hone par bhI dravya ‘sat’ hai : —
anvayArtha : — [svabhAve ] svabhAvamen [avasthitan ] avasthit (honese) [dravyan ] dravya [sat ] ‘sat’ hai; [dravyasya ] dravyakA [ya hi ] jo [sthitisambhavanAshasambaddha ] utpAdavyayadhrauvya sahit [pariNAma ] pariNAm hai [sa ] vah [artheShu svabhAva ] padArthonkA svabhAv hai ..99..
TIkA : — yahAn (vishvamen) svabhAvamen nitya avasthit honese dravya ‘sat’ hai . svabhAv dravyakA dhrauvya -utpAd -vinAshakI ekatAsvarUp pariNAm hai .
jaise 1dravyakA vAstu samagrapane dvArA (akhaNDatA dvArA) ek honepar bhI, vistArakramamen
186pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
1. dravyakA vAstu = dravyakA sva -vistAr, dravyakA sva -kShetra, dravyakA sva -AkAr, dravyakA sva -dal . (vAstu = ghar, nivAsasthAn, Ashray, bhUmi .)