Na bhavo bhangavihINo bhango vA Natthi sambhavavihINo .
yadyapi paryAyArthikanayen paramAtmadravyan pariNatan, tathApi dravyArthikanayen sattAlakShaNamev bhavati . trilakShaNamapi satsattAlakShaNan kathan bhaNyat iti chet ‘‘utpAdavyayadhauvyayuktan sat’’ iti vachanAt . yathedan paramAtmadravyamekasamayenotpAdavyayadhrauvyai pariNatamev sattAlakShaNan bhaNyate tatA sarvadravyANItyartha ..99.. evan svarUpasattArUpeN prathamagAthA, mahAsattArUpeN dvitIyA, yathA dravyan svatasiddhan tathA sattAguNopIti kathanen tRutIyA, utpAdavyayadhrauvyatvepi sattaiv dravyan bhaNyat iti kathanen chaturthIti gAthAchatuShTayen
bhAvArtha : — pratyek dravya sadA svabhAvamen rahatA hai isaliye ‘sat’ hai . vah svabhAv utpAd -vyay -dhrauvyasvarUp pariNAm hai . jaise dravyake vistArakA chhoTese chhoTA ansh vah pradesh hai, usIprakAr dravyake pravAhakA chhoTese chhoTA ansh vah pariNAm hai . pratyek pariNAm sva -kAlamen apane rUpase utpanna hotA hai, pUrvarUpase naShTa hotA hai aur sarva pariNAmommen ekapravAhapanA honese pratyek pariNAm utpAd -vinAshase rahit ekarUp – dhruv rahatA hai . aur utpAd -vyay -dhrauvyamen samayabhed nahIn hai, tInon hI ek hI samayamen hain . aise utpAd -vyay -dhrauvyAtmak pariNAmonkI paramparAmen dravya svabhAvase hI sadA rahatA hai, isaliye dravya svayam bhI, motiyonke hArakI bhAnti, utpAd -vyay -dhrauvyAtmak hai ..99..
ab, utpAd, vyay aur dhrauvyakA paraspar 1avinAbhAv dRuDh karate hain : —
anvayArtha : — [bhava ] utpAd [bhanggavihIna ] 2bhang rahit [na ] nahIn hotA, [vA ] aur [bhangga ] bhang [sambhavavihIna ] vinA utpAdake [nAsti ] nahIn hotA; [utpAda ] utpAd [api cha ] tathA [bhangga ] bhang [dhrauvyeN arthen vinA ] dhrauvya padArthake binA [na ] nahIn hote ..100..
utpAd bhang vinA nahIn, sanhAr sarga vinA nahIn; utpAd tem ja bhang, dhrauvya -padArtha viN varte nahIn. 100.
1. avinAbhAv = ekake binA dUsarekA nahIn honA vah; ek -dUsare binA ho hI nahIn sake aisA bhAv .
2. bhang = vyay; nAsh .