Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 102.

< Previous Page   Next Page >


Page 195 of 513
PDF/HTML Page 228 of 546

 

background image
mAnantyamasadutpAdo vA . dhrauvye tu kramabhuvAn bhAvAnAmabhAvAd dravyasyAbhAva kShaNikatvan vA .
at utpAdavyayadhrauvyairAlambyantAn paryAyA paryAyaishcha dravyamAlambyantAn, yen samastamapyetadekamev
dravyan bhavati
..101..
athotpAdAdInAn kShaNabhedamudasya dravyatvan dyotayati
samavedan khalu davvan sambhavaThidiNAsasaNNidaTThehin .
ekkamhi chev samaye tamhA davvan khu tattidayan ..102..
nishchitan pradeshAbhedepi svakIyasvakIyasangnAlakShaNaprayojanAdibheden . tamhA davvan havadi savvan yato
nishchayAdhArAdheyabhAven tiShThantyutpAdAdayastasmAtkAraNAdutpAdAditrayan svasamvedanagnAnAdiparyAyatrayan chAnvay-
kahAnajainashAstramAlA ]
gneyatattva -pragnApan
195
samay par honevAlA utpAd jisakA chihna ho aisA pratyek dravya anant dravyatvako prApta ho
jAyagA) athavA asatkA utpAd ho jAyagA; (3) yadi dravyakA hI dhrauvya mAnA jAy to
kramasha honevAle bhAvonke abhAvake kAraN dravyakA abhAv AyagA, athavA kShaNikapanA hogA
.
isaliye utpAd -vyay -dhrauvyake dvArA paryAyen Alambit hon, aur paryAyonke dvArA dravya
Alambit ho, ki jisase yah sab ek hI dravya hai .
bhAvArtha :bIj, ankur aur vRukShatva, yah vRukShake ansh hain . bIjakA nAsh, ankurakA
utpAd aur vRukShatvakA dhrauvyatInon ek hI sAth hote hain . isaprakAr nAsh bIjake Ashrit hai,
utpAd ankurake Ashrit hai, aur dhrauvya vRukShatvake Ashrit hai; nAsh, utpAd aur dhrauvya bIj
ankur aur vRukShatvase bhinna padArtharUp nahIn hai
. tathA bIj, ankur aur vRukShatva bhI vRukShase bhinna
padArtharUp nahIn hain . isaliye yah sab ek vRukSha hI hain . isIprakAr naShTa hotA huA bhAv, utpanna
hotA huA bhAv aur dhrauvya bhAv sab dravyake ansh hain . naShTa hote huye bhAvakA nAsh, utpanna hote
huye bhAvakA utpAd aur sthAyI bhAvakA dhrauvya ek hI sAth hai . isaprakAr nAsh naShTa hote bhAvake
Ashrit hai, utpAd utpanna hote bhAvake Ashrit hai aur dhrauvya sthAyI bhAvake Ashrit hai . nAsh,
utpAd aur dhrauvya un bhAvonse bhinna padArtharUp nahIn hain . aur ve bhAv bhI dravyase bhinna padArtharUp
nahIn hain . isaliye yah sab, ek dravya hI hain ..101..
ab, utpAdAdikA kShaNabhed 1nirasta karake ve dravya hain yah samajhAte hain :
1. nirasta karake = dUr karake; naShTa karake; khaNDit karake; nirAkRut karake .
utpAddhrauvyavinAshasangnit artha sah samavet chhe
ek ja samayamAn dravya nishchay, tethI e trik dravya chhe . 102.