Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 218 of 513
PDF/HTML Page 251 of 546

 

background image
niShpAdikA anvayashaktI sankrAmato dravyasyAsadbhAvanibaddha ev prAdurbhAva, hemavadev . tathA
hiyadAngadAdiparyAyA evAbhidhIyante, na hem, tadAngadAdiparyAyasamAnajIvitAbhi
kramapravRuttAbhirangadAdiparyAyaniShpAdikAbhirvyatirekavyaktibhistAbhistAbhirhemasamAnajIvitA
yaugapadyapravRuttA hemaniShpAdikA anvayashakti sankrAmato hemnosadbhAvanibaddha ev prAdurbhAva
.
ath paryAyAbhidheyatAyAmapyasadutpattau paryAyaniShpAdikAstAstA vyatirekavyaktayo yaugapadyapravRutti-
mAsAdyAnvayashaktitvamApannA paryAyAn dravIkuryu, tathAngadAdiparyAyaniShpAdikAbhistAbhi-
stAbhirvyatirekavyaktibhiryaugapadyapravRuttimAsAdyAnvayashaktitvamApannAbhirangadAdiparyAyA api hemI-
kriyeran
. dravyAbhidheyatAyAmapi sadutpattau dravyaniShpAdikA anvayashaktaya kramapravRuttimAsAdya
tattadvayatirekavyaktitvamApannA dravyan paryAyIkuryu, tathA hemaniShpAdikAbhiranvayashaktibhi
nAnantasukhAmRutatRupto jAta, na chAnya iti, tadA sadbhAvanibaddha evotpAda . kasmAditi chet .
puruShatvenAvinaShTatvAt . yadA tu paryAyanayavivakShA kriyate pUrvan sarAgAvasthAyA sakAshAdanyoyan
bharatasagararAmapANDavAdikevalipuruShANAn sambandhI niruparAgaparamAtmaparyAya sa ev na bhavati, tadA
218pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
dravyako 1asadbhAvasambaddha hI utpAd hai; suvarNakI hI bhAnti . vah isaprakAr jab bAjUbandhAdi
paryAyen hI kahI jAtI hainsuvarNa nahIn, tab bAjUbandh ityAdi paryAy jitanI TikanevAlI, kramasha
pravartamAn, bAjUbandh ityAdi paryAyonkI utpAdak un -un vyatirek -vyaktiyonke dvArA, suvarNa
jitanI TikanevAlI, yugapat pravartamAn, suvarNakI utpAdak anvayashaktiyonko prApta suvarNake
asadbhAvayukta hI utpAd hai
.
ab, paryAyonkI abhidheyatA (kathanI) ke samay bhI, asat -utpAdamen paryAyonko utpanna
karanevAlI ve -ve vyatirekavyaktiyAn yugapat pravRutti prApta karake anvayashaktipaneko prApta hotI huI
paryAyonko dravya karatA hai (-paryAyonkI vivakShAke samay bhI vyatirekavyaktiyAn anvayashaktirUp
banatI huI paryAyonko dravyarUp karatI hain ); jaise bAjUbandh Adi paryAyonko utpanna karanevAlI ve-
ve vyatirekavyaktiyAn yugapat pravRutti prApta karake anvayashaktipaneko prApta karatI huI bAjubandh
ityAdi paryAyonko suvarNa karatA hai tadnusAr
. dravyakI abhidheyatAke samay bhI, sat -utpAdamen
dravyakI utpAdak anvayashaktiyAn kramapravRuttiko prApta karake us -us vyatirekavyaktitvako prApta
hotI huI, dravyako paryAyen (-paryAyarUp) karatI hain; jaise suvarNakI utpAdak anvayashaktiyAn
1. asadbhAvasambanddha = anastitvake sAth sambandhavAlAsankalit . [paryAyonkI vivakShAke samay
vyatirekavyaktiyonko mukhya aur anvayashaktiyonko gauN kiyA jAtA hai, isaliye dravyake asadbhAvasambaddha
utpAd (asat -utpAd, avidyamAnakA utpAd) hai
. ]