Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 220 of 513
PDF/HTML Page 253 of 546

 

background image
jIvo bhavan bhaviShyati naromaro vA paro bhUtvA puna .
kin dravyatvan prajahAti na jahadanya kathan bhavati ..112..
dravyan hi tAvad dravyatvabhUtAmanvayashaktin nityamapyaparityajadbhavati sadev . yastu dravyasya
paryAyabhUtAyA vyatirekavyakte prAdurbhAva tasminnapi dravyatvabhUtAyA anvayashakteraprachyavanAd
dravyamananyadev . tatonanyatven nishchIyate dravyasya sadutpAda . tathA hijIvo dravyan
bhavannArakatiryangmanuShyadevasiddhatvAnAmanyatamen paryAyeN dravyasya paryAyadurlalitavRuttitvAd-
vashyamev bhaviShyati
. sa hi bhUtvA cha ten kin dravyatvabhUtAmanvayashaktimujjhati, nojjhati .
kin kin bhaviShyati . nirvikArashuddhopayogavilakShaNAbhyAn shubhAshubhopayogAbhyAn pariNamya Naromaro vA paro
naro deva parastiryangnArakarUpo vA nirvikArashuddhopayogen siddho vA bhaviShyati . bhavIy puNo evan
pUrvoktaprakAreN punarbhUtvApi . athavA dvitIyavyAkhyAnam . bhavan vartamAnakAlApekShayA bhaviShyati
bhAvikAlApekShayA bhUtvA bhUtakAlApekShayA cheti kAlatraye chaivan bhUtvApi kin davvattan pajahadi kin dravyatvan
parityajati . Na chayadi dravyArthikanayen dravyatvan na tyajati, dravyAdbhinno na bhavati . aNNo kahan havadi
220pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
anvayArtha :[jIva ] jIv [bhavan ] pariNamit hotA huA [nara ] manuShya,
[amara ] dev [vA ] athavA [para ] anya (-tiryanch, nArakI yA siddha) [bhaviShyati ] hogA,
[puna ] parantu [bhUtvA ] manuShya devAdi hokar [kin ] kyA vah [dravyatvan prajahAti ] dravyatvako
chhoD detA hai ? [na jahat ] nahIn chhoDatA huA vah [anya kathan bhavati ] anya kaise ho sakatA
hai ? (arthAt vah anya nahIn, vahakA vahI hai
.)..112..
TIkA :pratham to dravya dravyatvabhUt anvayashaktiko kabhI bhI na chhoDatA huA sat
(vidyamAn) hI hai . aur dravyake jo paryAyabhUt vyatirekavyaktikA utpAd hotA hai usamen bhI
dravyatvabhUt anvayashaktikA achyutapanA honese dravya ananya hI hai, (arthAt us utpAdamen bhI
anvayashakti to apatit -avinaShTa -nishchal honese dravya vahakA vahI hai, anya nahIn
.) isaliye
ananyapaneke dvArA dravyakA sat -utpAd nishchit hotA hai, (arthAt uparokta kathanAnusAr dravyakA
dravyApekShAse ananyapanA honese, usake sat -utpAd hai,
aisA ananyapane dvArA siddha hotA hai .)
isI bAtako (udAharaN se) spaShTa kiyA jAtA hai :
jIv dravya honese aur dravya paryAyommen vartanese jIv nArakatva, tiryanchatva, manuShyatva,
devatva aur siddhatvamense kisI ek paryAyamen avashyamev (pariNamit) hogA . parantu vah
jIv us paryAyarUp hokar kyA dravyatvabhUt anvayashaktiko chhoDatA hai ? nahIn chhoDatA .