Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 113.

< Previous Page   Next Page >


Page 221 of 513
PDF/HTML Page 254 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gneyatattva -pragnApan
221
yadi nojjhati kathamanyo nAm syAt, yen prakaTitatrikoTisattAka sa ev na
syAt ..112..
athAsadutpAdamanyatven nishchinoti
maNuvo Na hodi devo devo vA mANuso va siddho vA .
evan ahojjamANo aNaNNabhAvan kadhan lahadi ..113..
manujo na bhavati devo devo vA manuSho vA siddho vA .
evamabhavannananyabhAvan kathan labhate ..113..
anyo bhinna kathan bhavati . kintu dravyAnvayashaktirUpeN sadbhAvanibaddhotpAda sa eveti dravyAdabhinna iti
bhAvArtha ..112.. ath dravyasyAsadutpAdan pUrvaparyAyAdanyatven nishchinotimaNuvo Na havadi devo
AkulatvotpAdakamanujadevAdivibhAvaparyAyavilakShaNamanAkulatvarUpasvabhAvapariNatilakShaNan paramAtmadravyan
yadyapi nishchayen manuShyaparyAye devaparyAye cha samAnan tathApi manujo devo na bhavati
. kasmAt .
yadi nahIn chhoDatA to vah anya kaise ho sakatA hai ki jisane trikoTi sattA (-tIn
prakArakI sattA) jisake pragaT hai aisA vah (jIv), vahI na ho ?

bhAvArtha :jIv manuShya -devAdik paryAyarUp pariNamit hotA huA bhI anya nahIn ho jAtA, ananya rahatA hai, vahakA vahI rahatA hai; kyonki ‘vahI yah devakA jIv hai, jo pUrvabhavamen manuShya thA aur amuk bhavamen tiryanch thA’ aisA gnAn ho sakatA hai . isaprakAr jIvakI bhAnti pratyek dravya apanI sarva paryAyommen vahakA vahI rahatA hai, anya nahIn ho jAtA,ananya rahatA hai . isaprakAr dravyakA ananyapanA honese dravyakA sat -utpAd nishchit hotA hai ..112..

ab, asat -utpAdako anyatvake dvArA nishchit karate hain :

anvayArtha :[manuja ] manuShya [deva na bhavati ] dev nahIn hai, [vA ] athavA [deva ] dev [mAnuSha vA siddha vA ] manuShya yA siddha nahIn hai; [evan abhavan ] aisA na hotA huA [ananya bhAvan kathan labhate ] ananyabhAvako kaise prApta ho sakatA hai ? ..113.. (arthAt utpAd -vyay -dhrauvyAtmak jIv, manuShyAdi paryAyonrUp pariNamit hone par bhI, anvayashaktiko nahIn chhoDatA honese ananyavahakA vahIhai .)

mAnav nathI sur, sur paN nahi manuj ke nahi siddha chhe;
e rIt nahi hoto thako kyam te ananyapaNun dhare ? 113.