shrAntasamuchchAryamANasyAtkArAmoghamantrapaden samastamapi vipratiShedhaviShamohamudasyati ..115..
ath nirdhAryamANatvenodAharaNIkRutasya jIvasya manuShyAdiparyAyANAn kriyAphalatvenAnyatvan
dyotayati —
eso tti Natthi koI Na Natthi kiriyA sahAvaNivvattA .
kiriyA hi Natthi aphalA dhammo jadi Nipphalo paramo ..116..
sarvapadArtheShu draShTavyamiti ..115.. evan nayasaptabhanggIvyAkhyAnagAthayAShTamasthalan gatam . evan pUrvokta-
prakAreN prathamA namaskAragAthA, dravyaguNaparyAyakathanarUpeN dvitIyA, svasamayaparasamayapratipAdanen
tRutIyA, dravyasya sattAdilakShaNatrayasUchanarUpeN chaturthIti svatantragAthAchatuShTayen pIThikAsthalam .
tadanantaramavAntarasattAkathanarUpeN prathamA, mahAsattArUpeN dvitIyA, yathA dravyan svabhAvasiddhan tathA
sattAguNopIti kathanarUpeN tRutIyA, utpAdavyayadhrauvyatvepi sattaiv dravyan bhavatIti kathanen chaturthIti
gAthAchatuShTayen sattAlakShaNavivaraNamukhyatA . tadanantaramutpAdavyayadhrauvyalakShaNavivaraNamukhyatven gAthAtrayan,
tadanantaran dravyaparyAyakathanen guNaparyAyak thanen cha gAthAdvayan, tatashcha dravyasyAstitvasthApanArUpeN prathamA,
228pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
saptabhangI satat samyaktayA uchchArit karane par 1syAtkArarUpI amogh mantra padake dvArA
2‘ev’ kAramen rahanevAle samasta virodhaviShake mohako dUr karatI hai ..115..
ab, jisakA nirdhAr karanA hai, isaliye jise udAharaNarUp banAyA gayA hai aise
jIvakI manuShyAdi paryAyen kriyAkA phal hain isaliye unakA anyatva (arthAt ve paryAyen
badalatI rahatI hain, isaprakAr) prakAshit karate hain : —
1. syAdvAdamen anekAntakA sUchak ‘syAt’ shabda samyaktayA prayukta hotA hai . vah ‘syAt pad ekAntavAdamen
rahanevAle samasta virodharUpI viShake bhramako naShTa karaneke liye rAmabAN mantra hai .
2. anekAntAtmak vastusvabhAvakI apekShAse rahit ekAntavAdamen mithyA ekAntako sUchit karatA huA jo
‘ev’ yA ‘hI’ shabda prayukta hotA hai vah vastusvabhAvase viparIt nirUpaN karatA hai, isaliye usakA yahAn
niShedh kiyA hai . (anekAntAtmak vastusvabhAvakA dhyAn chUke binA, jis apekShAse vastukA kathan chal
rahA ho us apekShAse usakA nirNItattva — niyamabaddhatva — nirapavAdatva batalAneke liye ‘ev’ yA ‘hI’
shabda prayukta hotA hai, usakA yahAn niShedh nahIn samajhanA chAhiye .)
nathI ‘A ja’ evo koI, jyAn kiriyA svabhAv – nipanna chhe;
kiriyA nathI pha lahIn, jo niShpha La dharam utkRuShTa chhe . 116.