Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >

Download pdf file of shastra: http://samyakdarshan.org/Dce
Tiny url for this page: http://samyakdarshan.org/Geg6cFg

Page 229 of 513
PDF/HTML Page 262 of 546

 

Hide bookmarks
background image
eSh iti nAsti kashchinna nAsti kriyA svabhAvanirvRuttA .
kriyA hi nAstyaphalA dharmo yadi niphala parama ..116..
ih hi sansAriNo jIvasyAnAdikarmapudgalopAdhisannidhipratyayapravartamAnapratikShaN-
vivartanasya kriyA kil svabhAvanirvRuttaivAsti . tatastasya manuShyAdiparyAyeShu na kashchanApyeSh eveti
TankotkIrNosti, teShAn pUrvapUrvopamardapravRuttakriyAphalatvenottarottaropamardyamAnatvAt; phal-
pRuthaktvalakShaNasyAtadbhAvAbhidhAnAnyatvalakShaNasya cha kathanarUpeN dvitIyA, sangnAlakShaNaprayojanAdibhedarUp-
syAtadbhAvasya vivaraNarUpeN tRutIyA, tasyaiv dRuDhIkaraNArthan chaturthIti gAthAchatuShTayen sattAdravyayor-

bhedaviShaye yuktikathanamukhyatA
. tadanantaran sattAdravyayorguNaguNikathanen prathamA, guNaparyAyANAn dravyeN
sahAbhedakathanen dvitIyA cheti svatantragAthAdvayam . tadanantaran dravyasya sadutpAdAsadutpAdayo
sAmAnyavyAkhyAnen visheShavyAkhyAnen cha gAthAchatuShTayan, tatashcha saptabhanggIkathanen gAthaikA cheti samudAyen
kahAnajainashAstramAlA ]
gneyatattva -pragnApan
229
anvayArtha :[eSha iti kashchit nAsti ] (manuShyAdiparyAyommen) ‘yahI’ aisI koI
(shAshvat paryAy) nahIn hain; [svabhAvanirvRuttA kriyA nAsti na ] (kyonki sansArI jIvake)
svabhAvaniShpanna kriyA nahIn ho so bAt nahIn hai; (arthAt vibhAvasvabhAvase utpanna honevAlI rAg-
dveShamay kriyA avashya hai
.) [yadi ] aur yadi [parama dharma niphala ] paramadharma aphal hai
to [kriyA hi aphalA nAsti ] kriyA avashya aphal nahIn hai; (arthAt ek vItarAg bhAv hI
manuShyAdiparyAyarUp phal utpanna nahIn karatI; rAg -dveShamay kriyA to avashya vah phal utpanna
karatI hai
.)..116..
TIkA :yahAn (is vishvamen), anAdikarmapudgalakI upAdhike sadbhAvake Ashray
(-kAraN) se jisake pratikShaN 1vivarttan hotA rahatA hai aise sansArI jIvako kriyA vAstavamen
svabhAv niShpanna hI hai; isaliye usake manuShyAdiparyAyommense koI bhI paryAy ‘yahI’ hai aisI
TankotkIrNa nahIn hai; kyonki ve paryAyen pUrva -pUrva paryAyonke nAshamen pravartamAn kriyA phalarUp honese
2uttar -uttar paryAyonke dvArA naShTa hotI hain . aur kriyAkA phal to, mohake sAth 3milanakA nAsh
1. vivartan = vipariNaman; palaTA (phe raphAr) hote rahanA .
2. uttar -uttar = bAdakI . (manuShyAdiparyAyen rAgadveShamay kriyAkI phalarUp hain, isaliye koI bhI paryAy pUrva
paryAyako naShTa karatI hai aur bAdakI paryAyase svayam naShTa hotI hai .
3. milan = mil jAnA; mishritapanA; sambandh; juDAn .