230pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
mabhilaShyet vA mohasamvalanAvilayanAt kriyAyA . kriyA hi tAvachchetanasya pUrvottaradashA-
vishiShTachaitanyapariNAmAtmikA . sA punaraNoraNvantarasangatasya pariNatirivAtmano mohasamvalitasya
dvayaNukakAryasyev manuShyAdikAryasya niShpAdakatvAtsaphalaiv . saiv mohasamvalanavilayane pun-
chaturvinshatigAthAbhiraShTabhi sthalai sAmAnyagneyavyAkhyAnamadhye sAmAnyadravyaprarUpaNan samAptam . ata
paran tatraiv sAmAnyadravyanirNayamadhye sAmAnyabhedabhAvanAmukhyatvenaikAdashagAthAparyantan vyAkhyAnan karoti .
tatra krameN panychasthalAni bhavanti . prathamatastAvadvArtikavyAkhyAnAbhiprAyeN sAnkhyaikAntanirAkaraNan,
athavA shuddhanishchayanayen jainamatameveti vyAkhyAnamukhyatayA ‘eso tti Natthi koI’ ityAdi
sUtragAthaikA . tadanantaran manuShyAdiparyAyA nishchayanayen karmaphalan bhavati, na cha shuddhAtmasvarUpamiti
sUtragAthaikA . tadanantaran manuShyAdiparyAyA nishchayanayen karmaphalan bhavati, na cha shuddhAtmasvarUpamiti
tasyaivAdhikArasUtrasya vivaraNArthan ‘kamman NAmasamakkhan’ ityAdipAThakrameN gAthAchatuShTayan, tata paran
rAgAdipariNAm ev dravyakarmakAraNatvAdbhAvakarma bhaNyat iti pariNAmamukhyatven ‘AdA kammamalimaso’
ityAdisUtradvayan, tadanantaran ka rmaphalachetanA ka rmachetanA gnAnachetaneti trividhachetanApratipAdanarUpeN
‘pariNamadi chedaNAe’ ityAdisUtratrayan, tadanantaran shuddhAtmabhedabhAvanAphalan kathayan san ‘kattAkaraNan’
ityAdyekasUtreNopasanharati . evan bhedabhAvanAdhikAre sthalapanychaken samudAyapAtanikA . tadyathA — ath
rAgAdipariNAm ev dravyakarmakAraNatvAdbhAvakarma bhaNyat iti pariNAmamukhyatven ‘AdA kammamalimaso’
ityAdisUtradvayan, tadanantaran ka rmaphalachetanA ka rmachetanA gnAnachetaneti trividhachetanApratipAdanarUpeN
‘pariNamadi chedaNAe’ ityAdisUtratrayan, tadanantaran shuddhAtmabhedabhAvanAphalan kathayan san ‘kattAkaraNan’
ityAdyekasUtreNopasanharati . evan bhedabhAvanAdhikAre sthalapanychaken samudAyapAtanikA . tadyathA — ath
naranArakAdiparyAyA karmAdhInatven vinashvaratvAditi shuddhanishchayanayen jIvasvarUpan na bhavatIti bhedabhAvanAn
kathayati — eso tti Natthi koI TangkotkIrNagnAyakaikasvabhAvaparamAtmadravyavatsansAre manuShyAdiparyAyeShu madhye
kathayati — eso tti Natthi koI TangkotkIrNagnAyakaikasvabhAvaparamAtmadravyavatsansAre manuShyAdiparyAyeShu madhye
sarvadaivaiSh ekarUp ev nitya kopi nAsti . tarhi manuShyAdiparyAyanirvartikA sansArakriyA sApi na
bhaviShyati . Na Natthi kiriyA na nAsti kriyA mithyAtvarAgAdipariNatissansAra karmeti yAvat iti
paryAyanAmachatuShTayarUpA kriyAstyev . sA cha kathambhUtA . sabhAvaNivvattA shuddhAtmasvabhAvAdviparItApi
naranArakAdivibhAvaparyAyasvabhAven nirvRuttA . tarhi kin niShphalA bhaviShyati . kiriyA hi Natthi aphalA
kriyA hi nAstyaphalA sA mithyAtvarAgAdipariNatirUpA kriyA yadyapyanantasukhAdiguNAtmakamokShakAryan prati
niShphalA tathApi nAnAdukhadAyakasvakIyakAryabhUtamanuShyAdiparyAyanirvartakatvAtsaphaleti manuShyAdi-
paryAyaniShpattirevAsyA phalam . kathan gnAyat iti chet . dhammo jadi Nipphalo paramo dharmo yadi niShphala
niShphalA tathApi nAnAdukhadAyakasvakIyakAryabhUtamanuShyAdiparyAyanirvartakatvAtsaphaleti manuShyAdi-
paryAyaniShpattirevAsyA phalam . kathan gnAyat iti chet . dhammo jadi Nipphalo paramo dharmo yadi niShphala
na huA honese mAnanA chAhiye; kyonki — pratham to, kriyA chetanakI pUrvottaradashAse 1vishiShTa
chaitanyapariNAmasvarUp hai; aur vah (kriyA) — jaise dUsare aNuke sAth yukta (kisI) aNukI
pariNati 2dviaNukakAryakI niShpAdak hai, usI prakAr — mohake sAth milit AtmAke sambandhamen,
1. vishiShTa -bhedayukta . (pUrvakI aur pashchAtkI avasthAke bhedase bhedayukta aise chaitanyapariNAm vah AtmAkI
kriyA hai .) 2. dviaNukakAryakI niShpAdak = do aNuonse bane huye skandharUp kAryakI utpAdak .