Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 120.

< Previous Page   Next Page >


Page 237 of 513
PDF/HTML Page 270 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gneyatattva -pragnApan
237
sambhavAtsambhavavilayasvarUpe sambhavata; tato devAdiparyAye sambhavati manuShyAdiparyAye vilIyamAne
chAnya sambhavonyo vilay iti kRutvA sambhavavilayavantau devAdimanuShyAdiparyAyau sambhAvyete ev
tata pratikShaNan paryAyairjIvonavasthita
..119..
ath jIvasyAnavasthitatvahetumudyotayati
tamhA du Natthi koI sahAvasamavaTThido tti sansAre .
sansAro puN kiriyA sansaramANassa davvassa ..120..
tasmAttu nAsti kashchit svabhAvasamavasthit iti sansAre .
sansAra puna kriyA sansarato dravyasya ..120..

ghaTAdhArabhUtamRuttikAdravyavat manuShyaparyAyadevaparyAyAdhArbhUtasansArijIvadravyavadvA . kShaNabhanggasamudbhave hetu kathyate . sambhavavilay tti te NANA sambhavavilayau dvAviti tau nAnA bhinnau yata kAraNAttata paryAyArthikanayen bhanggotpAdau . tathAhiya ev pUrvoktamokShaparyAyasyotpAdo mokShamArgaparyAyasya vinAsh- stAvev bhinnau na cha tadAdhArabhUtaparamAtmadravyamiti . tato gnAyate dravyArthikanayen nityatvepi paryAyarUpeN vinAshostIti ..119.. ath vinashvaratve kAraNamupanyasyati, athavA prathamasthale- dhikArasUtreN manuShyAdiparyAyANAn karmajanitatven yadvinashvaratvan sUchitan tadev gAthAtrayeN visheSheN hai’ aisA kahA jAne par, un dononke AdhArabhUt dhrauvyakA anyapanA asambhavit honese utpAd aur vyayakA svarUp pragaT hotA hai; isaliye devAdiparyAyake utpanna hone par aur manuShyAdiparyAyake naShTa hone par, ‘anya utpAd hai aur anya vyay hai’ aisA mAnanese (is apekShAse) utpAd aur vyayavAlI devAdiparyAy aur manuShyAdiparyAy pragaT hotI hai (-lakShamen AtI hai ); isaliye jIv pratikShaN paryAyonse anavasthit hai ..119.. ab, jIvakI anavasthitatAkA hetu pragaT karate hain :

anvayArtha :[tasmAt tu ] isaliye [sansAre ] sansAramen [svabhAvasamavasthita iti ] svabhAvase avasthit aisA [kashchit na asti ] koI nahIn hai; (arthAt sansAramen kisIkA svabhAv keval ekarUp rahanevAlA nahIn hai ); [sansAra puna ] aur sansAr to [sansarata ] sansaraN karate huye (gol phi rate huye, parivartit hote huye) [dravyasya ] dravyakI [kriyA ] kriyA hai ..120..

tethI svabhAve sthir evun na koI chhe sansAramAn; sansAr to sansaraN karatA dravya kerI chhe kriyA. 120.