appA pariNAmappA pariNAmo NANakammaphalabhAvI .
bhaNyate . saiv karmachetaneti . tamaNegavidhan bhaNidan tachcha karma shubhAshubhshuddhopayogabhedenAnekavidhan trividhan bhaNitam . idAnIn phalachetanA kathyate — phalan ti sokkhan va dukkhan vA phalamiti sukhan vA dukhan vA . viShayAnurAgarUpan yadashubhopayogalakShaNan karma tasya phalamAkulatvotpAdakan nArakAdidukhan, yachcha dharmAnu- rAgarUpan shubhopayogalakShaNan karma tasya phalan chakravartyAdipanychendriyabhogAnubhavarUpan, tachchAshuddhanishchayen sukhamapyAkulotpAdakatvAt shuddhanishchayen dukhamev . yachcha rAgAdivikalparahitashuddhopayogapariNatirUpan karma tasya phalamanAkulatvotpAdakan paramAnandaikarUpasukhAmRutamiti . evan gnAnakarmakarmaphalachetanAsvarUpan gnAt-
bhAvArtha : — jisamen sva, sva -rUpase aur par -rUpase (paraspar ekamek huye binA, spaShTa bhinnatApUrvak) ek hI sAth pratibhAsit ho so gnAn hai .
jIvake dvArA kiyA jAnevAlA bhAv vah (jIvakA) karma hai . usake mukhya do bhed hain : (1) nirupAdhik (svAbhAvik) shuddhabhAvarUp karma, aur (2) aupAdhik shubhAshubhabhAvarUp karma .
is karmake dvArA utpanna honevAlA sukh athavA dukh karmaphal hai . vahAn, dravyakarmarUp upAdhimen yukta na honese jo nirupAdhik shuddhabhAvarUp karma hotA hai, usakA phal to anAkulatA jisakA lakShaN hai aisA svabhAvabhUt sukh hai; aur dravyakarmarUp upAdhimen yukta honese jo aupAdhik shubhAshubhabhAvarUp karma hotA hai, usakA phal vikArabhUt dukh hai, kyonki usamen anAkulatA nahIn, kintu AkulatA hai .
isaprakAr gnAn, karma aur karmaphalakA svarUp kahA gayA ..124..
ab gnAn, karma aur karmaphalako AtmArUpase nishchit karate hain : —
anvayArtha : — [AtmA pariNAmAtmA ] AtmA pariNAmAtmak hai; [pariNAma ] pariNAm [gnAnakarmaphalabhAvI ] gnAnarUp, karmarUp aur karmaphalarUp hotA hai; [tasmAt ] isaliye [gnAnan
pariNAm -Atmak jIv chhe, pariNAm gnAnAdik bane; tethI karamaph La, karma tem ja gnAn AtmA jANaje. 125.