Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 254 of 513
PDF/HTML Page 287 of 546

 

pudgalajIvanibaddho dharmAdharmAstikAyakAlADhaya .
vartate AkAshe yo loka sa sarvakAle tu ..128..

asti hi dravyasya lokAlokatven visheShavishiShTatvan svalakShaNasadbhAvAt . svalakShaNan hi lokasya ShaDdravyasamavAyAtmakatvan, alokasya puna kevalAkAshAtmakatvam . tatra sarvadravya- vyApini paramamahatyAkAshe yatra yAvati jIvapudgalau gatisthitidharmANau gatisthitI Askandata tadgatisthitinibandhanabhUtau cha dharmAdharmAvabhivyApyAvasthitau, sarvadravyavartanAnimittabhUtashcha kAlo nityadurlalitastattAvadAkAshan sheShANyasheShANi dravyANi chetyamIShAn samavAy Atmatven svalakShaNan bhavatItyartha ..127.. ath lokAlokarUpeN padArthasya dvaividhyamAkhyAtipoggalajIvaNibaddho aNu- skandhabhedabhinnA pudgalAstAvattathaivAmUrtatvAtIndriyagnAnamayatvanirvikAraparamAnandaikasukhamayatvAdilakShaNA jIvAshchetthambhUtajIvapudgalairnibaddha sambaddho bhRuta pudgalajIvanibaddha . dhammAdhammatthikAyakAlaDDho dharmA- dharmAstikAyau cha kAlashcha dharmAdharmAstikAyakAlAstairADhayo bhRuto dharmAdharmAstikAyakAlADhaya . jo ya eteShAn panychAnAmitthambhUtasamudAyo rAshi samUha . vaTTadi vartate . kasmin . AgAse anantA- nantAkAshadravyasya madhyavartini lokAkAshe . so logo sa pUrvoktapanychAnAn samudAyastadAdhArabhUtan lokAkAshan cheti ShaDdravyasamUho loko bhavati . kva . savvakAle du sarvakAle tu . tadbahirbhUtamanantAnantAkAshamalok ityabhiprAya ..128.. ath dravyANAn sakriyanikriyatven bhedan darshayatItyekA pAtanikA, dvitIyA tu jIvapudgalayorarthavyanyjanaparyAyau dvau sheShadravyANAn tu

anvayArtha :[AkAshe ] AkAshamen [ya ] jo bhAg [pudgalajIvanibaddha ] jIv aur pudgalase sanyukta [dharmAdharmAstikAyakAlADhaya vartate ] tathA dharmAstikAy adharmAstikAy aur kAlase samRuddha hai, [sa ] vah [sarvakAle tu ] sarvakAlamen [loka ] lok hai . (sheSh keval AkAsh vah alok hai .)

TIkA :vAstavamen dravya lokatva aur alokatvake bhedase visheShavAn hai, kyonki apane -apane lakShaNonkA sadbhAv hai . lokakA svalakShaN ShaDdravyasamavAyAtmakapanA (-chhah dravyonkA samudAyasvarUpapanA) hai aur alokakA keval AkAshAtmakapanA (-mAtra AkAshasvarUpapanA) hai . vahAn, sarva dravyommen vyApta hone vAle param mahAn AkAshamen, jahAn jitanemen gatisthiti dharmavAle jIv tathA pudgal gati -sthitiko prApta hote hain, (jahAn jitanemen) unhen, gati -sthitimen nimittabhUt dharma tathA adharma vyApta hokar rahate hain aur (jahAn jitanemen) sarva dravyonko vartanAmen nimittabhUt kAl sadA vartatA hai, vah utanA AkAsh tathA sheSh samasta

254pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-