muttA indiyagejjhA poggaladavvappagA aNegavidhA .
mUrtAnAn guNAnAmindriyagrAhyatvan lakShaNam . amUrtAnAn tadev viparyastam . te cha mUrtA pudgaladravyasya, tasyaivaikasya mUrtatvAt . amUrtA sheShadravyANAn, pudgalAdanyeShAn sarveShAmapya- mUrtatvAt ..131..
gnAtavya ..130.. ath mUrtAmUrtaguNAnAn lakShaNan sambandhan cha nirUpayati — muttA indiyagejjhA mUrtA guNA indriyagrAhyA bhavanti, amUrtA punarindriyaviShayA na bhavanti iti mUrtAmUrtaguNAnAmindriyAnindrayaviShayatvan lakShaNamuktam . idAnIn mUrtaguNA kasya sambandhino bhavantIti sambandhan kathayati . poggaladavvappagA aNegavidhA mUrtaguNA pudgaladravyAtmakA anekavidhA bhavanti; pudgaladravyasambandhino bhavantItyartha . amUrtaguNAnAn
anvayArtha : — [indriyagrAhyA mUrtA ] indriyagrAhya aise mUrtaguN [pudgaladravyAtmakA ] pudgaladravyAtmak [anek vidhA ] anek prakArake hain; [amUrtAnAn dravyANAn ] amUrta dravyonke [guNA ] guN [amUrtA gnAtavyA ] amUrta jAnanA chAhiye ..131..
TIkA : — mUrta guNonkA lakShaN indriyagrAhyatva hai; aur amUrtaguNonkA usase viparIt hai; (arthAt amUrta guN indriyonse gnAt nahIn hote .) aur mUrta guN pudgaladravyake hain, kyonki vahI (pudgal hI) ek mUrta hai; aur amUrta guN sheSh dravyonke hain, kyonki pudgalake atirikta sheSh sabhI dravya amUrta hain ..131..
ab, mUrta pudgaladravyake guN kahate hain : — guN mUrta indriyagrAhya te pudgalamayI bahuvidh chhe; dravyo amUrtik jeh tenA guN amUrtik jANaje. 131. chhe varNa tem ja gandh vaLI ras -sparsha pudgaladravyane,