Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 269 of 513
PDF/HTML Page 302 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gneyatattva -pragnApan
269

AkAshan hi tAvat lokAlokayorapi, ShaDdravyasamavAyAsamavAyayoravibhAgen vRuttatvAt . dharmAdharmau sarvatra loke, tannimittagamanasthAnAnAn jIvapudgalAnAn lokAdbahistadekadeshe cha gamanasthAnAsambhavAt . kAlopi loke, jIvapudgalapariNAmavyajyamAnasamayAdiparyAyatvAt; sa tu lokaikapradesh evApradeshatvAt . jIvapudgalau tu yuktit ev loke, ShaDdravyasamavAyAtmak- tvAllokasya . kintu jIvasya pradeshasamvartavistAradharmatvAt, pudgalasya bandhahetubhUtasnigdharUkShaguN-

edANi panchadavvANi etAni pUrvasUtroktAni jIvAdiShaDdravyANyev ujjhiy kAlan tu kAladravyan vihAy atthikAy tti bhaNNante astikAyA panychAstikAyA iti bhaNyante . kAyA puN kAyA kAyashabden puna . kin bhaNyate . bahuppadesAN pachayattan bahupradeshAnAn sambandhi prachayatvan samUh iti . atra panychAsti- kAyamadhye jIvAstikAy upAdeyastatrApi panychaparameShThiparyAyAvasthA, tasyAmapyarhatsiddhAvasthA, tatrApi siddhAvasthA . vastutastu rAgAdisamastavikalpajAlaparihArakAle siddhajIvasadRushA svakIyashuddhAtmAvastheti bhAvArtha ..11.. evan panychAstikAyasankShepasUchanarUpeN chaturthasthale gAthAdvayan gatam . ath dravyANAn lokAkAshevasthAnamAkhyAtilogAlogesu Nabho lokAlokayoradhikaraNabhUtayorNabh AkAshan tiShThati . dhammAdhammehin Adado logo dharmAdharmAstikAyAbhyAmAtato vyApto bhRuto loka . kin kRutvA . sese paDuchcha sheShau jIvapudgalau pratItyAshritya . ayamatrArthajIvapudgalau tAvalloke tiShThatastayorgatisthityo kAraNabhUtau dharmAdharmAvapi loke . kAlo kAlopi sheShau jIvapudgalau pratItya loke . ka smAditi chet . jIvapudgalAbhyAn navajIrNapariNatyA vyajyamAnasamayaghaTikAdiparyAyatvAt . sheShashabden kin bhaNyate . jIvA puN poggalA sesA jIvA pudgalAshcha puna sheShA bhaNyanta iti . ayamatra bhAvayathA siddhA bhagavanto yadyapi nishchayen lokAkAshapramitashuddhAsankhyeyapradeshe kevalagnAnAdiguNAdhArabhUte svakIyasvakIyabhAve tiShThanti tathApi vyavahAreN mokShashilAyAn tiShThantIti bhaNyante . tathA sarve padArthA yadyapi nishchayen

TIkA :pratham to AkAsh lok tathA alokamen hai, kyonki chhah dravyonke samavAy aur asamavAyamen binA vibhAgake rahatA hai . dharma aur adharma dravya sarvatra lokamen hai, kyonki unake nimittase jinakI gati aur sthiti hotI hai aise jIv aur pudgalonkI gati yA sthiti lokase bAhar nahIn hotI, aur na lokake ek deshamen hotI hai, (arthAt lokamen sarvatra hotI hai ) . kAl bhI lokamen hai, kyonki jIv aur pudgalonke pariNAmonke dvArA (kAlakI) samayAdi paryAyen vyakta hotI hain; aur vah kAl lokake ek pradeshamen hI hai kyonki vah apradeshI hai . jIv aur pudgal to yuktise hI lokamen hain, kyonki lok chhah dravyonkA samavAyasvarUp hai .

aur isake atirikta (itanA visheSh jAnanA chAhiye ki), pradeshonkA sankoch- vistAr honA vah jIvakA dharma hai, aur bandhake hetubhUt snigdha -rukSha (chikane -rUkhe) guN pudgalakA dharma honese jIv aur pudgalakA samasta lokamen yA usake ekadeshamen rahanekA