dharmatvAchcha tadekadeshasarvalokaIyamo nAsti . kAlajIvapudgalAnAmityekadravyApekShayA ekadesh anekadravyApekShayA punaranjanachUrNapUrNasamudgakanyAyen sarvalok eveti ..136..
svakIyasvakIyasvarUpe tiShThanti tathApi vyavahAreN lokAkAshe tiShThantIti . atra yadyapyanantajIv- dravyebhyonantaguNapudgalAstiShThanti tathApyekadIpaprakAshe bahudIpaprakAshavadvishiShTAvagAhashaktiyogenA- sankhyeyapradeshepi lokevasthAnan na virudhyate ..136.. ath yadevAkAshasya paramANuvyAptakShetran pradesh- lakShaNamuktan sheShadravyapradeshAnAn tadeveti sUchayati — jadh te NabhappadesA yathA te prasiddhA paramANu- vyAptakShetrapramANAkAshapradeshA tadhappadesA havanti sesANan tenaivAkAshapradeshapramANen pradeshA bhavanti . keShAm . shuddhabuddhaikasvabhAvan yatparamAtmadravyan tatprabhRutisheShadravyANAm . apadeso paramANU apradesho dvitIyAdi- pradesharahito yosau pudgalaparamANu teN padesubbhavo bhaNido ten paramANunA pradeshasyodbhav niyam nahIn hai . (aur) kAl, jIv tathA pudgal ek dravyakI apekShAse lokake ekadeshamen rahate hain aur anek dravyonkI apekShAse anjanachUrNa (kAjal) se bharI huI DibiyAke nyAyAnusAr samasta lokamen hI hain ..136.. ab, yah kahate hain ki pradeshavattva aur apradeshavattva kis prakArase sambhav hai : —
anvayArtha : — [yathA ] jaise [te nabha pradeshA ] ve AkAshapradesh hain, [tathA ] usIprakAr [sheShANAn ] sheSh dravyonke [pradeshA bhavanti ] pradesh hain (arthAt jaise – AkAshake pradesh paramANurUpI gajase nApe jAte hai . usIprakAr sheSh dravyonke pradesh bhI isIprakAr nApe jAte hain ) . [paramANu ] paramANu [apradesha ] apradeshI hai; [ten ] usake dvArA [pradeshodbhava bhaNita ] pradeshodbhav kahA hai ..137..
je rIt Abh -pradesh, te rIt sheSh dravya -pradesh chhe; apradesh paramANu vaDe udbhav pradesh taNo bane. 137.
270pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-