sparshAdichatuShkasyAvirbhAvatirobhAvasvashaktivashamAsAdya pRuthivyaptejovAyava svapariNAmairev jAyante . atovadhAryate dvayaNukAdyanantAnantapudgalAnAn na piNDakartA puruShosti ..167..
ogADhagADhaNichido poggalakAyehin savvado logo .
samutpadyante, tathApi svakIyAbhyantarasukhadukhAdirUpapariNaterevAshuddhopAdAnakAraNan bhavanti, na cha pRuthivyAdikAyAkArapariNate . kasmAditi chet . tatra skandhAnAmevopAdAnakAraNatvAditi . tato gnAyate pudgalapiNDAnAn jIva kartA na bhavatIti ..167.. athAtmA bandhakAle bandhayogya- pudgalAn bahirbhAgAnnaivAnayatItyAvedayati — ogADhagADhaNichido avagAhyAvagAhya nairantaryeN nichito bhRuta . sa ka . logo loka . kathambhUta . savvado sarvata sarvapradesheShu . kai kartRubhUtai . poggalakAyehin pudgalakAyai . kimvishiShTai . suhumehi bAdarehi ya indriyagrahaNAyogyai sUkShmaistadgrahaN- yoegyatAnusAr 1sparshAdichatuShkake AvirbhAv aur tirobhAvakI svashaktike vash hokar pRithvI, jal, agni, aur vAyurUp apane pariNAmonse hI hote hain . isase nishchit hotA hai ki dvi – aNukAdi anantAnta pudgalonkA piNDakartA AtmA nahIn hai ..167..
ab aisA nishchit karate hain ki (jis prakAr AtmA pudgalapiNDakA karanevAlA nahIn usI prakAr) AtmA pudgalapiNDakA lAnevAlA (bhI) nahIn hai : —
anvayArtha : — [loka ] lok [sarvata ] sarvata [sUkShme bAdarai ] sUkShma tathA bAdar [cha ] aur [aprAyogyai yogyai ] karmatvake ayogya tathA karmatvake yogya [pudgalakAyai ] pudgalaskandhonke dvArA [avagADhagADhanichita ] (vishiShTa prakArase) avagAhit hokar gADh ( – ghaniShTha) bharA huA hai ..168..
avagADh gADh bharel chhe sarvatra pudgalakAyathI A lok bAdar - sUkShmathI, karmatvayogya - ayogyathI. 168.
320pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
1. sparshAdichatuShka = sparsha, ras, gandh aur varNa . (sparshAdikI pragaTatA aur apragaTatA vah pudgalakI shakti hai .)