loko hi mohasadbhAve gnAnashaktipratibandhakasadbhAve cha satRuShNatvAdapratyakShArthatvA- iti . tata sthitan shuddhAtmadhyAnAjjIvo vishuddho bhavatIti . kinch dhyAnen kilAtmA shuddho jAta tatra viShaye chaturvidhavyAkhyAnan kriyate . tathAhi — dhyAnan dhyAnasantAnastathaiv dhyAnachintA dhyAnAnvay- sUchanamiti . tatraikAgrachintAnirodho dhyAnam . tachcha shuddhAshuddharUpeN dvidhA . ath dhyAnasantAna kathyate — yatrAntarmuhUrtaparyantan dhyAnan, tadanantaramantarmuhUrtaparyantan tattvachintA, punarapyantarmuhUrtaparyantan dhyAnan, punarapi tattvachinteti pramattApramattaguNasthAnavadantarmuhUrtentarmuhUrte gate sati parAvartanamasti sa dhyAnasantAno bhaNyate . sa cha dharmyadhyAnasambandhI . shukladhyAnan punarupashamashreNikShapakashreNyArohaNe bhavati . tatra chAlpakAlatvAtparAvartanarUpadhyAnasantAno na ghaTate . idAnIn dhyAnachintA kathyate – yatra dhyAnasantAn- vaddhayAnaparAvarto nAsti, dhyAnasambandhinI chintAsti, tatra yadyapi kvApi kAle dhyAnan karoti tathApi sA dhyAnachintA bhaNyate . ath dhyAnAnvayasUchanan kathyate — yatra dhyAnasAmagrIbhUtA dvAdashAnuprekShA anyadvA dhyAnasambandhi samvegavairAgyavachanan vyAkhyAnan vA tat dhyAnAnvayasUchanamiti . anyathA vA chaturvidhan dhyAnavyAkhyAnan – dhyAtA dhyAnan phalan dhyeyamiti . athavArtaraudradharmyashuklavibheden chaturvidhan dhyAnavyAkhyAnan ananya honese ashuddhatAkA kAraN nahIn hotA ..196..
ab, sUtradvArA aisA prashna karate hain ki jinane shuddhAtmAko upalabdha kiyA hai aise sakalagnAnI (sarvagna) kyA dhyAte hain ? : —
anvayArtha : — [nihataghanaghAtikarmA ] jinane ghanaghAtikarmakA nAsh kiyA hai, [pratyakShan sarvabhAvatatvagna ] jo sarva padArthonke svarUpako pratyakSha jAnate hain aur [gneyAntagata ] jo gneyonke pArako prApta hain, [asandeha shramaNa ] aise sandeh rahit shramaN [kam arthan ] kis padArthako [dhyAyati ] dhyAte hain ? ..197..
TIkA : — lokako (1) mohakA sadbhAv honese tathA (2) gnAnashaktike
pratyakSha sarva padArtha ne gneyAntaprAnta, nishank chhe. ? 197.
362pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
1. gnAnAvaraNIy karma gnAnashaktikA pratibandhak arthAt gnAnake rukanemen nimittabhUt hai .