Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 11 of 513
PDF/HTML Page 44 of 546

 

background image
chAritran khalu dharmo dharmo yastatsAmyamiti nirdiShTam .
mohakShobhavihIna pariNAm Atmano hi sAmyam ..7..
svarUpe charaNan chAritran, svasamayapravRuttirityartha . tadev vastusvabhAvatvAddharma . shuddha-
chaitanyaprakAshanamityartha . tadev cha yathAvasthitAtmaguNatvAtsAmyam . sAmyan tu darshanachAritra
mohanIyodayApAditasamastamohakShobhAbhAvAdatyantanirvikAro jIvasya pariNAma ..7..
vasthAnan tallakShaNanishchayachAritrAjjIvasya samutpadyate . kim . parAdhInendriyajanitagnAnasukhavilakShaNan,
svAdhInAtIndriyarUpaparamagnAnasukhalakShaNan nirvANam . sarAgachAritrAtpunardevAsuramanuShyarAjavibhUtijanako
mukhyavRuttyA vishiShTapuNyabandho bhavati, paramparayA nirvANan cheti . asureShu madhye samyagdRuShTi kathamutpadyate
iti chetnidAnabandhen samyaktvavirAdhanAn kRutvA tatrotpadyat iti gnAtavyam . atra nishchayen
vItarAgachAritramupAdeyan sarAgan heyamiti bhAvArtha ..6.. ath nishchayachAritrasya paryAyanAmAni
kathayAmItyabhiprAyan manasi sampradhArya sUtramind nirUpayati, evamagrepi vivakShitasUtrArthan manasi
dhRutvAthavAsya sUtrasyAgre sUtramidamuchitan bhavatyevan nishchitya sUtramidan pratipAdayatIti pAtanikAlakShaNan

yathAsambhavan sarvatra gnAtavyam --
chArittan chAritran kartRu khalu dhammo khalu sphu Tan dharmo bhavati . dhammo jo so samo
tti NiddiTTho dharmo ya sa tu sham iti nirdiShTa . samo yastu shama sa mohakkhohavihINo pariNAmo appaNo
kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
11
anvayArtha :[chAritran ] chAritra [khalu ] vAstavamen [dharma ] dharma hai . [ya dharma ] jo
dharma hai [tat sAmyam ] vah sAmya hai [iti nirdiShTam ] aisA (shAstrommen) kahA hai . [sAmyan hi ]
sAmya [mohakShobhavihIna ] mokShakShobharahit aisA [AtmanapariNAma ] AtmAkA pariNAm
(bhAv) hai
..7..
TIkA :svarUpamen charaN karanA (ramanA) so chAritra hai . svasamayamen pravRutti karanA
(apane svabhAvamen pravRutti karanA) aisA isakA artha hai . yahI vastukA svabhAv honese dharma hai .
shuddha chaitanyakA prakAsh karanA yah isakA artha hai . vahI yathAvasthit AtmaguN honese
(viShamatArahit susthit AtmAkA guN honese) sAmya hai . aur sAmya, darshanamohanIy tathA
chAritramohanIyake udayase utpanna honevAle samasta moh aur kShobhake abhAvake kAraN atyanta
nirvikAr aisA jIvakA pariNAm hai
.
bhAvArtha :shuddha AtmAke shraddhAnarUp samyaktvase viruddha bhAv (mithyAtva) vah moh
hai aur nirvikAr nishchal chaitanyapariNatirUp chAritrase viruddha bhAv (asthiratA) vah kShobh hai .
moh aur kShobh rahit pariNAm, sAmya, dharma aur chAritra yah sab paryAyavAchI hain ..7..