Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 9.

< Previous Page   Next Page >


Page 13 of 513
PDF/HTML Page 46 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
13

yatkhalu dravyan yasminkAle yen bhAven pariNamati tat tasmin kAle kilauShNya- pariNatAyapiNDavattanmayan bhavati . tatoyamAtmA dharmeN pariNato dharma ev bhavatIti siddhamAtmanashchAritratvam ..8.. ath jIvasya shubhAshubhashuddhatvan nishchinoti jIvo pariNamadi jadA suheN asuheN vA suho asuho .

suddheN tadA suddho havadi hi pariNAmasabbhAvo ..9..
jIva pariNamati yadA shubhenAshubhen vA shubhoshubha .
shuddhen tadA shuddho bhavati hi pariNAmasvabhAva ..9..

sankShepasUchanarUpeN dvitIyasthale gAthAtrayan gatam ..8.. ath shubhAshubhashuddhopayogatrayeN pariNato jIva shubhAshubhashuddhopayogasvarUpo bhavatItyupadishati ---jIvo pariNamadi jadA suheN asuheN vA jIva kartA yadA pariNamati shubhenAshubhen vA pariNAmen suho asuho havadi tadA shubhen shubho bhavati, ashubhen vAshubho bhavati . suddheN tadA suddho hi shuddhen yadA pariNamati tadA shuddho bhavati, hi sphu Tam . kathambhUta san .

TIkA :vAstavamen jo dravya jis samay jis bhAvarUpase pariNaman karatA hai, vah dravya us samay uShNatArUpase pariNamit loheke golekI bhAnti us may hai, isaliye yah AtmA dharmarUp pariNamit hone se dharma hI hai . isaprakAr AtmAkI chAritratA siddha huI .

bhAvArtha :sAtavIn gAthAmen kahA gayA hai ki chAritra AtmAkA hI bhAv hai . aur is gAthAmen abhedanayase yah kahA hai ki jaise uShNatArUp pariNamit lohekA golA svayam hI uShNatA hailohekA golA aur uShNatA pRuthak nahIn hai, isI prakAr chAritrabhAvase pariNamit AtmA svayam hI chAritra hai ..8..

ab yahAn jIvakA shubh, ashubh aur shuddhatva (arthAt yah jIv hI shubh, ashubh aur shuddha hai aisA) nishchit karate hain .

anvayArtha :[jIva ] jIv [pariNAmasvabhAva ] pariNAmasvabhAvI honese [yadA ] jab [shubhen vA ashubhen] shubh yA ashubh bhAvarUp [pariNamati ] pariNaman karatA hai [shubha ashubha ] tab shubh yA ashubh (svayam hI) hotA hai, [shuddhen ] aur jab shuddhabhAvarUp pariNamit hotA hai [tadA shuddha hi bhavati ] tab shuddha hotA hai ..9..

shubh ke ashubhamAn praNamatAn shubh ke ashubh AtmA bane, shuddhe praNamatAn shuddha, pariNAm svabhAvI hoIne . 9.