yadAyamAtmA shubhenAshubhen vA rAgabhAven pariNamati tadA japAtApichchharAg-
pariNataspha Tikavat pariNAmasvabhAva san shubhoshubhashcha bhavati . yadA puna shuddhenArAgabhAven
pariNamati tadA shuddhArAgapariNataspha TikavatpariNAmasvabhAva san shuddho bhavatIti siddhan jIvasya
shubhAshubhashuddhatvam ..9..
pariNAmasabbhAvo pariNAmasadbhAva sanniti . tadyathA --yathA spha TikamaNivisheSho nirmalopi japApuShpAdi-
raktakRiShNashvetopAdhivashen raktakRiShNashvetavarNo bhavati, tathAyan jIva svabhAven shuddhabuddhaikasvarUpopi
vyavahAreN gRuhasthApekShayA yathAsambhavan sarAgasamyaktvapUrvakadAnapUjAdishubhAnuShThAnen, tapodhanApekShayA tu
mUlottaraguNAdishubhAnuShThAnen pariNata shubho gnAtavya iti . mithyAtvAviratipramAdakaShAyayogapanychapratyay-
rUpAshubhopayogenAshubho vigneya . nishchayaratnatrayAtmakashuddhopayogen pariNata shuddho gnAtavya iti . kinch
jIvasyAsankhyeyalokamAtrapariNAmA siddhAnte madhyamapratipattyA mithyAdRuShTayAdichaturdashaguNasthAnarUpeN
kathitA . atra prAbhRutashAstre tAnyev guNasthAnAni sankShepeNAshubhashubhashuddhopayogarUpeN kathitAni .
kathamiti chet ---mithyAtvasAsAdanamishraguNasthAnatraye tAratamyenAshubhopayoga, tadanantaramasanyatasamyagdraShTi-
deshaviratapramattasanyataguNasthAnatraye tAratamyen shubhopayoga, tadanantaramapramattAdikShINakaShAyAntaguNasthAn-
ShaTake tAratamyen shuddhopayoga, tadanantaran sayogyayogijinaguNasthAnadvaye shuddhopayogaphalamiti
14pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
TIkA : — jab yah AtmA shubh yA ashubh rAg bhAvase pariNamit hotA hai tab japA
kusum yA tamAl puShpake (lAl yA kAle) rangarUp pariNamit spha TikakI bhAnti,
pariNAmasvabhAv honese shubh yA ashubh hotA hai (us samay AtmA svayam hI shubh yA ashubh
hai); aur jab vah shuddha arAgabhAvase pariNamit hotA hai tab shuddha arAgapariNat (rang rahit)
spha TikakI bhAnti, pariNAmasvabhAv honese shuddha hotA hai . (us samay AtmA svayam hI shuddha hai) .
is prakAr jIvakA shubhatva, ashubhatva aur shuddhatva siddha huA .
bhAvArtha : — AtmA sarvathA kUTastha nahIn hai kintu sthir rahakar pariNaman karanA usakA
svabhAv hai, isaliye vah jaise jaise bhAvonse pariNamit hotA hai vaisA vaisA hI vah svayam ho jAtA hai .
jaise spha TikamaNi svabhAvase nirmal hai tathApi jab vah lAl yA kAle phU lake sanyog nimittase
pariNamit hotA hai tab lAl yA kAlA svayam hI ho jAtA hai . isIprakAr AtmA svabhAvase shuddha-
buddha -ekasvarUpI hone par bhI vyavahArase jab gRuhasthadashAmen samyaktva pUrvak dAnapUjAdi shubh
anuShThAnarUp shubhopayogamen aur munidashAmen mUlaguN tathA uttaraguN ityAdi shubh anuShThAnarUp
shubhopayogamen pariNamit hotA hai tab svayam hI shubh hotA hai, aur jab mithyAtvAdi pAnch pratyayarUp
ashubhopayogamen pariNamit hotA hai tab svayam hI ashubh hotA hai aur jaise spha TikamaNi apane
svAbhAvik nirmal rangamen pariNamit hotA hai tab svayam hI shuddha hotA hai, usI prakAr AtmA bhI jab
nishchay ratnatrayAtmak shuddhopayogamen pariNamit hotA hai tab svayam hI shuddha hotA hai
.