Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 10.

< Previous Page   Next Page >


Page 15 of 513
PDF/HTML Page 48 of 546

 

background image
ath pariNAman vastusvabhAvatven nishchinoti
Natthi viNA pariNAman attho atthan viNeh pariNAmo .
davvaguNapajjayattho attho atthittaNivvatto ..10..
nAsti vinA pariNAmamarthorthan vineh pariNAma .
dravyaguNaparyayasthorthostitvanirvRutta ..10..
na khalu pariNAmamantareN vastu sattAmAlambate . vastuno dravyAdibhi pariNAmAt
pRuthagupalambhAbhAvAnnipariNAmasya kharashRungakalpatvAd drashyamAnagorasAdipariNAmavirodhAchcha .
bhAvArtha ..9.. ath nityaikAntakShaNikaikAntaniShedhArthan pariNAmapariNAmino parasparan kathanchidabhedan
darshayatiNatthi viNA pariNAman attho muktajIve tAvatkathyate, siddhaparyAyarUpashuddhapariNAman vinA
shuddhajIvapadArtho nAsti . kasmAt . sangnAlakShaNaprayojanAdibhedepi pradeshabhedAbhAvAt . atthan viNeh
pariNAmo muktAtmapadArthan vinA ih jagati shuddhAtmopalambhalakShaNa siddhaparyAyarUpa shuddhapariNAmo nAsti .
kasmAt . sangnAdibhedepi pradeshabhedAbhAvAt . davvaguNapajjayattho AtmasvarUpan dravyan, tatraiv kevalagnAnAdayo
guNA, siddharUpa paryAyashcha, ityuktalakShaNeShu dravyaguNaparyAyeShu tiShThatIti dravyaguNaparyAyastho bhavati . sa
kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
15
siddhAnta granthommen jIvake asankhya pariNAmonko madhyam varNanase chaudah guNasthAnarUp kahA
gayA hai . un guNasthAnonko sankShepase ‘upayog’ rUp varNan karate hue, pratham tIn guNasthAnommen
tAratamyapUrvak (ghaTatA huA) ashubhopayog, chauthe se chhaTThe guNasthAn tak tAratamya pUrvak (baDhatA
huA) shubhopayog, sAtavense bArahaven guNasthAn tak tAratamya pUrvak shuddhopayog aur antim do
guNasthAnommen shuddhopayogakA phal kahA gayA hai,
aisA varNan kathanchit ho sakatA hai ..9..
ab pariNAm vastukA svabhAv hai yah nishchay karate hain :
anvayArtha :[ih ] is lokamen [pariNAman vinA ] pariNAmake binA [artha nAsti ]
padArtha nahIn hai, [arthan vinA ] padArthake binA [pariNAma ] pariNAm nahIn hai; [artha ] padArtha
[dravyaguNaparyayastha ] dravya -guN -paryAyamen rahanevAlA aur [astitvanirvRutta ] (utpAd-
vyayadhrauvyamay) astitvase banA huA hai
..10..
TIkA :pariNAmake binA vastu astitva dhAraN nahIn karatI, kyonki vastu dravyAdike
dvArA (dravya -kShetra -kAl -bhAvase) pariNAmase bhinna anubhavamen (dekhanemen) nahIn AtI, kyonki
pariNAm viN na padArtha, ne na padArtha viN pariNAm chhe;
guN -dravya -paryayasthit ne astitvasiddha padArtha chhe
.10.