Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 10.

< Previous Page   Next Page >


Page 15 of 513
PDF/HTML Page 48 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
15
ath pariNAman vastusvabhAvatven nishchinoti

Natthi viNA pariNAman attho atthan viNeh pariNAmo .

davvaguNapajjayattho attho atthittaNivvatto ..10..
nAsti vinA pariNAmamarthorthan vineh pariNAma .
dravyaguNaparyayasthorthostitvanirvRutta ..10..

na khalu pariNAmamantareN vastu sattAmAlambate . vastuno dravyAdibhi pariNAmAt pRuthagupalambhAbhAvAnnipariNAmasya kharashRungakalpatvAd drashyamAnagorasAdipariNAmavirodhAchcha . bhAvArtha ..9.. ath nityaikAntakShaNikaikAntaniShedhArthan pariNAmapariNAmino parasparan kathanchidabhedan darshayatiNatthi viNA pariNAman attho muktajIve tAvatkathyate, siddhaparyAyarUpashuddhapariNAman vinA shuddhajIvapadArtho nAsti . kasmAt . sangnAlakShaNaprayojanAdibhedepi pradeshabhedAbhAvAt . atthan viNeh pariNAmo muktAtmapadArthan vinA ih jagati shuddhAtmopalambhalakShaNa siddhaparyAyarUpa shuddhapariNAmo nAsti . kasmAt . sangnAdibhedepi pradeshabhedAbhAvAt . davvaguNapajjayattho AtmasvarUpan dravyan, tatraiv kevalagnAnAdayo guNA, siddharUpa paryAyashcha, ityuktalakShaNeShu dravyaguNaparyAyeShu tiShThatIti dravyaguNaparyAyastho bhavati . sa

siddhAnta granthommen jIvake asankhya pariNAmonko madhyam varNanase chaudah guNasthAnarUp kahA gayA hai . un guNasthAnonko sankShepase ‘upayog’ rUp varNan karate hue, pratham tIn guNasthAnommen tAratamyapUrvak (ghaTatA huA) ashubhopayog, chauthe se chhaTThe guNasthAn tak tAratamya pUrvak (baDhatA huA) shubhopayog, sAtavense bArahaven guNasthAn tak tAratamya pUrvak shuddhopayog aur antim do guNasthAnommen shuddhopayogakA phal kahA gayA hai,aisA varNan kathanchit ho sakatA hai ..9..

ab pariNAm vastukA svabhAv hai yah nishchay karate hain :

anvayArtha :[ih ] is lokamen [pariNAman vinA ] pariNAmake binA [artha nAsti ] padArtha nahIn hai, [arthan vinA ] padArthake binA [pariNAma ] pariNAm nahIn hai; [artha ] padArtha [dravyaguNaparyayastha ] dravya -guN -paryAyamen rahanevAlA aur [astitvanirvRutta ] (utpAd- vyayadhrauvyamay) astitvase banA huA hai ..10..

TIkA :pariNAmake binA vastu astitva dhAraN nahIn karatI, kyonki vastu dravyAdike dvArA (dravya -kShetra -kAl -bhAvase) pariNAmase bhinna anubhavamen (dekhanemen) nahIn AtI, kyonki

pariNAm viN na padArtha, ne na padArtha viN pariNAm chhe;
guN -dravya -paryayasthit ne astitvasiddha padArtha chhe
.10.