sUtrArthagnAnabalen svaparadravyavibhAgaparignAnashraddhAnavidhAnasamarthatvAtsuviditapadArthasUtra . sakalaShaDjIvanikAyanishumbhanavikalpAtpanchendriyAbhilAShavikalpAchcha vyAvartyAtmana shuddhasvarUpe sanyamanAt, svarUpavishrAntanistarangachaitanyapratapanAchcha sanyamatapasanyuta . sakalamohanIyavipAk- vivekabhAvanAsauShThavasphu TIkRutanirvikArAtmasvarUpatvAdvigatarAga . paramakalAvalokanAnanubhUyamAn- gatarAga . samasuhadukkho nirvikAranirvikalpasamAdherudgatA samutpannA tathaiv paramAnandasukharase lInA tallayA nirvikArasvasamvittirUpA yA tu paramakalA tadavaShTambheneShTAniShTendriyaviShayeShu harShaviShAdarahitatvAtsam- sukhadukha . samaNo evanguNavishiShTa shramaNa paramamuni bhaNido suddhovaogo tti shuddhopayogo bhaNit ityabhiprAya ..14.. evan shuddhopayogaphalabhUtAnantasukhasya shuddhopayogapariNatapuruShasya cha kathanarUpeN panychamasthale gAthAdvayan gatam ..
iti chaturdashagAthAbhi sthalapanychaken pIThikAbhidhAna prathamontarAdhikAra samApta ..
tadanantaran sAmAnyen sarvagnasiddhirgnAnavichAra sankShepeN shuddhopayogaphalan cheti kathanarUpeN gAthA-
TIkA : — sUtronke arthake gnAnabalase svadravya aur paradravyake vibhAgake 1parignAnamen shraddhAnamen aur vidhAnamen (AcharaNamen) samartha honese (svadravya aur paradravyakI bhinnatAkA gnAn, shraddhAn aur AcharaN honese) jo shramaN padArthonko aur (unake pratipAdak) sUtronko jinhonne bhalIbhAnti jAn liyA hai aise hain, samasta chhah jIvanikAyake hananake vikalpase aur panchendriy sambandhI abhilAShAke vikalpase AtmAko 2vyAvRutta karake AtmAkA shuddhasvarUpamen sanyaman karanese, aur 3svarUpavishrAnta 4nistarang 5chaitanyapratapan honese jo sanyam aur tapayukta hain, sakal mohanIyake vipAkase bhedakI bhAvanAkI utkRuShTatAse (samasta mohanIy karmake udayase bhinnatvakI utkRuShTa bhAvanAse) nirvikAr AtmasvarUpako pragaT kiyA honese jo vItarAg hai, aur paramakalAke avalokanake kAraN sAtA vedanIy tathA asAtA vedanIyake vipAkase utpanna honevAle jo sukh -dukh un sukh -dukh janit pariNAmonkI viShamatAkA anubhav nahIn honese (param sukharasamen lIn nirvikAr svasamvedanarUp paramakalAke anubhavake kAraN iShTAniShTa
22pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
1. parignAn = pUrA gnAn; gnAn .
2. vyAvRutta karake = vimukh karake; rokakar; alag karake .
3. svarUpavishrAnta = svarUpamen sthir huA .
4. nistarang = tarang rahit; chanchalatA rahit; vikalpa rahit; shAnt .
5. pratapan honA = pratApavAn honA, prakAshit honA, daidIpyamAn honA .