Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 29 of 513
PDF/HTML Page 62 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
29
bhanggavihInashcha bhava sambhavaparivarjito vinAsho hi .
vidyate tasyaiv puna sthitisambhavanAshasamavAya ..17..

asya khalvAtmana shuddhopayogaprasAdAt shuddhAtmasvabhAven yo bhava sa punasten rUpeN pralayAbhAvAdbhangavihIna . yastvashuddhAtmasvabhAven vinAsha sa punarutpAdAbhAvAtsambhavaparivarjita . atosya siddhatvenAnapAyitvam . evamapi sthitisambhavanAshasamavAyosya na vipratiShidhyate, bhangarahitotpAden sambhavavarjitavinAshen taddvayAdhArabhUtadravyeN cha samavetatvAt ..17.. kimvishiShTa . sambhavavihIna nirvikArAtmatattvavilakShaNarAgAdipariNAmAbhAvAdutpattirahita . tasmAjgnAyate tasyaiv bhagavata siddhasvarUpato dravyArthikanayen vinAsho nAsti . vijjadi tassev puNo Thidisambhav- NAsasamavAo vidyate tasyaiv puna sthitisambhavanAshasamavAya . tasyaiv bhagavata paryAyArthikanayen

anvayArtha :[bhanggavihina cha bhava ] usake (shuddhAtmasvabhAvako prApta AtmAke) vinAsh rahit utpAd hai, aur [sambhavaparivarjita vinAsha hi ] utpAd rahit vinAsh hai . [tasya ev puna ] usake hI phi ra [sthitisambhavanAshasamavAya vidyate ] sthiti, utpAd aur vinAshakA samavAy milAp, ekatrapanA vidyamAn hai ..17..

TIkA :vAstavamen is (shuddhAtmasvabhAvako prApta) AtmAke shuddhopayogake prasAdase huA jo shuddhAtmasvabhAvase (shuddhAtmasvabhAvarUpase) utpAd hai vah, puna usarUpase pralayakA abhAv honese vinAsh rahit hai; aur (us AtmAke shuddhopayogake prasAdase huA) jo ashuddhAtmasvabhAvase vinAsh hai vah puna utpattikA abhAv honese, utpAd rahit hai . isase (yah kahA hai ki) us AtmAke siddharUpase avinAshIpan hai . aisA hone par bhI AtmAke utpAd, vyay aur dhrauvyakA samavAy virodhako prApta nahIn hotA, kyonki vah vinAsh rahit utpAdake sAth, utpAd rahit vinAshake sAth aur un dononke AdhArabhUt dravyake sAth samavet (tanmayatAse yukta -ekamek) hai .

bhAvArtha :svayambhU sarvagna bhagavAnake jo shuddhAtma svabhAv utpanna huA vah kabhI naShTa nahIn hotA, isaliye unake vinAsharahit utpAd hai; aur anAdi avidyA janit vibhAv pariNAm ek bAr sarvathA nAshako prApta honeke bAd phi ra kabhI utpanna nahIn hote, isaliye unake utpAd rahit vinAsh hai . isaprakAr yahAn yah kahA hai ki ve siddharUpase avinAshI hai . isaprakAr avinAshI honepar bhI ve utpAd -vyay -dhrauvyayukta hain; kyonki shuddha paryAyakI apekShAse unake utpAd hai, ashuddha paryAyakI apekShAse vyay hai aur un dononke AdhArabhUt AtmatvakI apekShAse dhrauvya hai ..17..