athotpAdAditrayan sarvadravyasAdhAraNatven shuddhAtmanopyavashyambhAvIti vibhAvayati —
uppAdo ya viNAso vijjadi savvassa aTThajAdassa .
pajjAeN du keNavi aTTho khalu hodi sabbhUdo ..18..
utpAdashcha vinAsho vidyate sarvasyArthajAtasya .
paryAyeN tu kenApyartha khalu bhavati sadbhUta ..18..
yathA hi jAtyajAmbUnadasyAngadaparyAyeNotpattidrarShTA, pUrvavyavasthitAngulIyakAdiparyAyeN cha
vinAsha, pItatAdiparyAyeN tUbhayatrApyutpattivinAshAvanAsAdayata dhruvatvam; evamakhiladravyANAn
shuddhavyanyjanaparyAyApekShayA siddhaparyAyeNotpAda, sansAraparyAyeN vinAsha, kevalagnAnAdiguNAdhAradravyatven
dhrauvyamiti . tata sthitan dravyArthikanayen nityatvepi paryAyArthikanayenotpAdavyayadhrauvyatrayan
sambhavatIti ..17.. athotpAdAditrayan yathA suvarNAdimUrtapadArtheShu dRushyate tathaivAmUrtepi siddhasvarUpe
vigneyan padArthatvAditi nirUpayati — uppAdo ya viNAso vijjadi savvassa aTThajAdassa utpAdashcha vinAshashcha
vidyate tAvatsarvasyArthajAtasya padArthasamUhasya . ken kRutvA . pajjAeN du keNavi paryAyeN tu kenApi
vivakShitenArthavyanyjanarUpeN svabhAvavibhAvarUpeN vA . sa chArtha kimvishiShTa . aTTho khalu hodi sabbhUdo
artha khalu sphu Tan sattAbhUta sattAyA abhinno bhavatIti . tathAhi — suvarNagorasamRuttikApuruShAdimUrta-
padArtheShu yathotpAdAditrayan loke prasiddhan tathaivAmUrtepi muktajIve . yadyapi shuddhAtmaruchiparichchhitti-
1. avashyambhAvI = jarUr honevAlA; aparihAryya .
utpAd tem vinAsh chhe sau koI vastumAtrane,
vaLI koI paryayathI darek padArtha chhe sadbhUt khare.18.
30pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
ab, utpAd Adi tInon (utpAd, vyay aur dhrauvya) sarva dravyonke sAdhAraN hai isaliye
shuddha AtmA (kevalI bhagavAn aur siddha bhagavAn) ke bhI 1avashyambhAvI hai aisA vyakta
karate hain : —
anvayArtha : — [utpAda ] kisI paryAyase utpAd [vinAsha cha ] aur kisI paryAyase
vinAsh [sarvasya ] sarva [arthajAtasya ] padArthamAtrake [vidyate ] hotA hai; [ken api paryAyeN
tu ] aur kisI paryAyase [artha ] padArtha [sadbhUta khalu bhavati ] vAstavamen dhruv hai ..18..
TIkA : — jaise uttam svarNakI bAjUbandarUp paryAyase utpatti dikhAI detI hai, pUrva
avasthArUpase vartanevAlI angUThI ityAdik paryAyase vinAsh dekhA jAtA hai aur pIlApan ityAdi