athAsyAtmana shuddhopayogAnubhAvAtsvayambhuvo bhUtasya kathamindriyairvinA gnAnAnandAviti sandehamudasyati — pakkhINaghAdikammo aNantavaravIrio ahiyatejo .
jAdo adindio so NANan sokkhan cha pariNamadi ..19.. nirdoShiparamAtmashraddhAnAnmokSho bhavatIti kathanarUpeN tRutIyasthale gAthA gatA .. athAsyAtmano nirvikArasvasamvedanalakShaNashuddhopayogaprabhAvAtsarvagnatve satIndriyairvinA kathan gnAnAnandAviti pRuShTe pratyuttaran dadAti — pakkhINaghAdikammo gnAnAdyanantachatuShTayasvarUpaparamAtmadravyabhAvanAlakShaNashuddhopayogabalen prakShIN- ghAtikarmA san . aNantavaravIrio anantavaravIrya . punarapi kimvishiShTa . ahiyatejo adhikatejA . atra teja shabden kevalagnAnadarshanadvayan grAhyam . jAdo so sa pUrvoktalakShaN AtmA jAta sanjAta . kathambhUta . aNindiyo anindriy indriyaviShayavyApArarahita . anindriya san kin karoti . NANan sokkhan cha pariNamadi kevalagnAnamanantasaukhyan cha pariNamatIti . tathAhi — anen vyAkhyAnen kimuktan bhavati . AtmA
isaprakAr pratyek dravya utpAd -vyay -dhrauvyamay hai, isaliye mukta AtmAke bhI utpAd -vyay -dhrauvya avashya hote hain . yadi sthUlatAse dekhA jAye to siddha paryAyakA utpAd aur sansAr paryAyakA vyay huA tathA Atmatva dhruv banA rahA . is apekShAse mukta AtmAke bhI utpAd -vyay -dhrauvya hotA hai . athavA mukta AtmAkA gnAn gney padArthonke AkArarUp huA karatA hai isaliye samasta gney padArthomen jis jis prakArase utpAdAdik hotA hai us -us prakArase gnAnamen utpAdAdik hotA rahatA hai, isaliye mukta AtmAke samay samay par utpAd -vyay -dhrauvya hotA hai . athavA adhik sUkShmatAse dekhA jAye to, agurulaghuguNamen honevAlI ShaTagunI hAnI vRuddhike kAraN mukta AtmAko samay samay par utpAd -vyay -dhrauvyamay vartatA hai . yahAn jaise siddhabhagavAnake utpAdAdi kahe hain usIprakAr kevalI bhagavAnake bhI yathAyogya samajh lenA chAhiye ..18..
ab, shuddhopayogake prabhAvase svayambhU hue is (pUrvokta) AtmAke indriyonke binA gnAn aur Ananda kaise hotA hai ? aise sandehakA nivAraN karate hain : —
prakShINaghAtikarma, anahadavIrya, adhikaprakAsh ne indriy -atIt thayel AtmA gnAnasaukhye pariName.19.
32pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-