arthAkArA apyarthA bhaNyante . te cha gnAne tiShThantItyuchyamAne doSho nAstItyabhiprAya ..26.. ath gnAnamAtmA bhavati, AtmA tu gnAnan sukhAdikan vA bhavatIti pratipAdayati — NANan appa tti madan gnAnamAtmA bhavatIti matan sammatam . kasmAt . vaTTadi NANan viNA Na appANan gnAnan kartRu vinAtmAnan jIvamanyatra jAtA hai ki bhagavAn sarvagat hain . aur 1naimittikabhUt gneyAkAronko Atmastha (AtmAmen rahe hue) dekhakar aisA upachArase kahA jAtA hai; ki ‘sarva padArtha Atmagat (AtmAmen) hain ’; parantu paramArthata unakA ek dUsaremen gaman nahIn hotA, kyonki sarva dravya svarUpaniShTha (arthAt apane- apane svarUpamen nishchal avasthit) hain .
yahI kram gnAnamen bhI nishchit karanA chAhiye . (arthAt AtmA aur gneyonke sambandhamen nishchay -vyavahArase kahA gayA hai, usIprakAr gnAn aur gneyonke sambandhamen bhI samajhanA chAhie) ..26..
ab, AtmA aur gnAnake ekatva -anyatvakA vichAr karate hain : —
gAthA : 27 anvayArtha : — [gnAnan AtmA ] gnAn AtmA hai [iti matan ] aisA jinadevakA mat hai . [AtmAnan vinA ] AtmAke binA (anya kisI dravyamen) [gnAnan na vartate ] gnAn nahIn hotA, [tasmAt ] isaliye [gnAnan AtmA ] gnAn AtmA hai; [AtmA ] aur AtmA [gnAnan vA ] (gnAn guN dvArA) gnAn hai [anyat vA ] athavA (sukhAdi anya guN dvArA) anya hai ..27..
1. naimittikabhUt gneyAkAron = gnAnamen honevAle (gnAnakI avasthArUp) gneyAkAron . (in gneyAkAronko gnAnAkAr bhI kahA jAtA hai, kyonki gnAn in gneyAkArarUp pariNamit hote hain . yah gneyAkAr naimittik hain aur par padArthonke dravya -guN -paryAy unake nimitta hain . in gneyAkAronko AtmAmen dekhakar ‘samasta par padArtha AtmAmen hain, isaprakAr upachAr kiyA jAtA hai . yah bAt 31 vIn gAthAmen darpaNakA dRuShTAnta dekar samajhAI gaI hai .)