tajgnaptirhi gnAnam . shrutan tu tatkAraNatvAt gnAnatvenopacharyat ev . evan sati sUtrasya gnapti shrutagnAnamityAyAti . ath sUtramupAdhitvAnnAdriyate gnaptirevAvashiShyate . sA cha kevalina shrutakevalinashchAtmasanchetane tulyaiv iti nAsti gnAnasya shrutopAdhibheda .. 34 .. pradIpasthAnIyen rAgAdivikalparahitaparamasamAdhinA nijAtmAnan pashyatIti . ayamatrAbhiprAya ---AtmA parokSha, kathan dhyAnan kriyate iti sandehan kRutvA paramAtmabhAvanA na tyAjyeti ..33.. ath shabdarUpan dravyashrutan vyavahAreN gnAnan nishchayenArthaparichchhittirUpan bhAvashrutamev gnAnamiti kathayati . athavAtmabhAvanArato nishchayashrutakevalI bhavatIti pUrvasUtre bhaNitam . ayan tu vyavahArashrutakevalIti kathyate ---suttan dravyashrutam . kathambhUtam . jiNovadiTThan jinopadiShTam . kai kRutvA . poggaladavvappagehin vayaNehin pudgaladravyAtmakairdivyadhvanivachanai . tan jANaNA hi NANan ten pUrvokta shabdashrutAdhAreN gnaptirarthapari- chchhittirgnAnan bhaNyate hi sphu Tam . suttassa ya jANaNA bhaNiyA pUrvoktadravyashrutasyApi vyavahAreN gnAnavyapadesho bhavati na tu nishchayeneti . tathA hi --yathA nishchayen shuddhabuddhaikasvabhAvo jIva pashchAdvayavahAreN naranArakAdirUpopi jIvo bhaNyate; tathA nishchayenAkhaNDaikapratibhAsarUpan samasta- vastuprakAshakan gnAnan bhaNyate, pashchAdvayavahAreN meghapaTalAvRutAdityasyAvasthAvisheShavatkarmapaTalAvRutA- khaNDaikagnAnarUpajIvasya matignAnashrutagnAnAdivyapadesho bhavatIti bhAvArtha ..34.. ath bhinnagnAnenAtmA 1. syAtkAr = ‘syAt’ shabda . (syAt = kathanchit; kisI apekShAse) 2. gnapti = jAnanA; jAnanekI kriyA; jAnanakriyA . 58pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
svayam jAnakar upadiShTa 1syAtkAr chihnayukta, paudagalik shabdabrahma hai . usakI 2gnapti (-shabdabrahmako jAnanevAlI gnAtRukriyA) so gnAn hai; shrut (-sUtra) to usakA (-gnAnakA) kAraN honese gnAnake rUpamen upachArase hI kahA jAtA hai (jaise ki annako prAN kahA jAtA hai) . aisA honese yah phalit huA ki ‘sUtrakI gnapti’ so shrutagnAn hai . ab yadi sUtra to upAdhi honese usakA Adar na kiyA jAye to ‘gnapti’ hI sheSh rah jAtI hai; (‘sUtrakI gnapti’ kahane par nishchayase gnapti kahIn paudgalik sUtrakI nahIn, kintu AtmAkI hai; sUtra gnaptikA svarUpabhUt nahIn, kintu visheSh vastu arthAt upAdhi hai; kyonki sUtra na ho to vahAn bhI gnapti to hotI hI hai . isaliye yadi sUtrako na ginA jAy to ‘gnapti’ hI sheSh rahatI hai .) aur vah (-gnapti) kevalI aur shrutakevalIke AtmAnubhavanamen samAn hI hai . isaliye gnAnamen shrut- upAdhikRut bhed nahIn hai ..34..