Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 64 of 513
PDF/HTML Page 97 of 546

 

64pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
sadbhUtAsadbhUtatAmAyAnto ye yAvanta paryAyAste tAvantastAtkAlikA ivAtyantasankareNApya-
vadhAritavisheShalakShaNA ekakShaN evAvabodhasaudhasthitimavataranti
. na khalvetadayuktamdRuShTA-
virodhAt; drashyate hi chhadmasthasyApi vartamAnamiv vyatItamanAgatan vA vastu chintayata
samvidAlambitastadAkAra .kinch chitrapaTIsthAnIyatvAt samvida; yathA hi chitrapaTayAmati-
vAhitAnAmanupasthitAnAn vartamAnAnAn cha vastUnAmAlekhyAkArA sAkShAdekakShaN evAvabhAsante, tathA
samvidbhittAvapi
.kin cha sarvagneyAkArANAn tAdAtvik tvAvirodhAt; yathA hi
pradhvastAnAmanuditAnAn cha vastUnAmAlekhyAkArA vartamAnA ev, tathAtItAnAmanAgatAnAn cha
paryAyANAn gneyAkArA vartamAnA ev bhavanti
..37..
pUrvoktA paryAyA vartante pratibhAsante pratisphu ranti . kka . NANe kevalagnAne . kathambhUtA iv . takkAligev
tAtkAlikA iv vartamAnA iv . kAsAn sambandhina . tAsin davvajAdINan tAsAn prasiddhAnAn
dUsarI pragaT honevAlI), vidyamAnatA aur avidyamAnatAko prApta jo jitanI paryAyen hain, ve sab
tAtkAlik (vartamAnakAlIn) paryAyonkI bhAnti, atyanta
1mishrit honepar bhI sab paryAyonke
vishiShTa lakShaN spaShTa gnAt hon isaprakAr, ek kShaNamen hI, gnAnamandiramen sthitiko prApta hotI hain .
yah (tInon kAlakI paryAyonkA vartamAn paryAyonkI bhAnti gnAnamen gnAt honA) ayukta nahIn hai;
kyonki

(1) usakA dRuShTAntake sAth (jagatamen jo dikhAI detA haianubhavamen AtA hai usake sAth ) avirodh hai . (jagatamen ) dikhAI detA hai ki chhadmasthake bhI, jaise vartamAn vastukA chintavan karate hue gnAn usake AkArakA avalamban karatA hai usIprakAr bhUt aur bhaviShyat vastukA chintavan karate hue (bhI) gnAn usake AkArakA avalamban karatA hai .

(2) aur gnAn chitrapaTake samAn hai . jaise chitrapaTamen atIt, anAgat aur vartamAn vastuonke 2AlekhyAkAr sAkShAt ek kShaNamen hI bhAsit hote hain; usIprakAr gnAnarUpI bhittimen (-gnAnabhUmikAmen, gnAnapaTamen ) bhI atIt, anAgat aur vartamAn paryAyonke gneyAkAr sAkShAt ek kShaNamen hI bhAsit hote hain .

(3) aur sarva gneyAkAronkI tAtkAlikatA (vartamAnatA, sAmpratikatA) aviruddha hai . jaise naShTa aur anutpanna vastuonke AlekhyAkAr vartamAn hI hain, usIprakAr atIt aur anAgat paryAyonke gneyAkAr vartamAn hI hain . 1. gnAnamen samasta dravyonkI tInonkAlakI paryAyen ek hI sAth gnAt hone par bhI pratyek paryAyakA vishiShTa

svarUp -pradesh, kAl, AkAr ityAdi visheShatAyenspaShTa gnAt hotA hai; sankarvyatikar nahIn hote . 2. Alekhya = Alekhan yogya; chitrit karane yogya .