અથૈવં સતિ તીર્થકૃતાં પુણ્યવિપાકોઽકિંચિત્કર એવેત્યવધારયતિ — પુણ્ણફલા અરહંતા તેસિં કિરિયા પુણો હિ ઓદઇયા .
પુણ્યફલા અર્હન્તસ્તેષાં ક્રિયા પુનર્હિ ઔદયિકી .
મોહાદિભિઃ વિરહિતા તસ્માત્ સા ક્ષાયિકીતિ મતા ..૪૫..
અર્હન્તઃ ખલુ સકલસમ્યક્પરિપક્વપુણ્યકલ્પપાદપફલા એવ ભવન્તિ . ક્રિયા તુ તેષાં યા કાચન સા સર્વાપિ તદુદયાનુભાવસંભાવિતાત્મસંભૂતિતયા કિલૌદયિક્યેવ . અથૈવંભૂતાપિ સા પ્રયત્નાભાવેઽપિ શ્રીવિહારાદયઃ પ્રવર્તન્તે . મેઘાનાં સ્થાનગમનગર્જનજલવર્ષણાદિવદ્વા . તતઃ સ્થિતમેતત્ મોહાદ્યભાવાત્ ક્રિયાવિશેષા અપિ બન્ધકારણં ન ભવન્તીતિ ..૪૪.. અથ પૂર્વં યદુક્તં રાગાદિ- રહિતકર્મોદયો બન્ધકારણં ન ભવતિ વિહારાદિક્રિયા ચ, તમેવાર્થં પ્રકારાન્તરેણ દૃઢયતિ ---પુણ્ણફલા અરહંતા પઞ્ચમહાકલ્યાણપૂજાજનકં ત્રૈલોક્યવિજયકરં યત્તીર્થકરનામ પુણ્યકર્મ તત્ફલભૂતા અર્હન્તો ભવન્તિ . તેસિં કિરિયા પુણો હિ ઓદઇયા તેષાં યા દિવ્યધ્વનિરૂપવચનવ્યાપારાદિક્રિયા સા નિઃક્રિયશુદ્ધાત્મ- અઘાતિકર્મકે નિમિત્તસે સહજ હી હોતી હૈ . ઉસમેં કેવલી ભગવાનકી કિંચિત્ માત્ર ઇચ્છા નહીં હોતી, ક્યોંકિ જહાઁ મોહનીય -કર્મકા સર્વથા ક્ષય હો ગયા હૈ વહાઁ ઉસકી કાર્યભૂત ઇચ્છા કહાઁસે હોગી ? ઇસપ્રકાર ઇચ્છાકે બિના હી — મોહ -રાગ -દ્વેષકે બિના હી — હોનેસે કેવલી -ભગવાનકે લિયે વે ક્રિયાએઁ બન્ધકા કારણ નહીં હોતીં ..૪૪..
ઇસપ્રકાર હોનેસે તીર્થંકરોંકે પુણ્યકા વિપાક અકિંચિત્કર હી હૈ (-કુછ કરતા નહીં હૈ, સ્વભાવકા કિંચિત્ ઘાત નહીં કરતા) ઐસા અબ નિશ્ચિત કરતે હૈં : —
અન્વયાર્થ : — [અર્હન્તઃ ] અરહન્તભગવાન [પુણ્યફલાઃ ] પુણ્યફલવાલે હૈં [પુનઃ હિ ] ઔર [તેષાં ક્રિયા ] ઉનકી ક્રિયા [ઔદયિકી ] ઔદયિકી હૈ; [મોહાદિભિઃ વિરહિતા ] મોહાદિસે રહિત હૈ [તસ્માત્ ] ઇસલિયે [સા ] વહ [ક્ષાયિકી ] ક્ષાયિકી [ઇતિ મતા ] માની ગઈ હૈ ..૪૫..
ટીકા : — અરહન્તભગવાન જિનકે વાસ્તવમેં પુણ્યરૂપી કલ્પવૃક્ષકે સમસ્ત ફલ ભલીભાઁતિ પરિપક્વ હુએ હૈં ઐસે હી હૈં, ઔર ઉનકી જો ભી ક્રિયા હૈ વહ સબ ઉસકે
છે પુણ્યફલ અર્હંત, ને અર્હંતકિરિયા ઉદયિકી; મોહાદિથી વિરહિત તેથી તે ક્રિયા ક્ષાયિક ગણી .૪૫.