ક્ષયોપશમસ્ય વિનાશનાદ્વિષમમપિ પ્રકાશેત . અલમથવાતિવિસ્તરેણ, અનિવારિતપ્રસરપ્રકાશ- શાલિતયા ક્ષાયિકજ્ઞાનમવશ્યમેવ સર્વદા સર્વત્ર સર્વથા સર્વમેવ જાનીયાત્ ..૪૭.. અથ સર્વમજાનન્નેકમપિ ન જાનાતીતિ નિશ્ચિનોતિ — જો ણ વિજાણદિ જુગવં અત્થે તિક્કાલિગે તિહુવણત્થે .
પદાર્થમિતિ વિશેષ્યપદમ્ . કિંવિશિષ્ટમ્ . તક્કાલિયમિદરં તાત્કાલિકં વર્તમાનમિતરં ચાતીતાનાગતમ્ . કથં જાનાતિ . જુગવં યુગપદેકસમયે સમંતદો સમન્તતઃ સર્વાત્મપ્રદેશૈઃ સર્વપ્રકારેણ વા . કતિસંખ્યોપેતમ્ . સવ્વં સમસ્તમ્ . પુનરપિ કિંવિશિષ્ટમ્ . વિચિત્તં નાનાભેદભિન્નમ્ . પુનરપિ કિંરૂપમ્ . વિસમં મૂર્તામૂર્તચેતનાચેતનાદિજાત્યન્તરવિશેષૈર્વિસદ્દશં . તં ણાણં ખાઇયં ભણિયં યદેવંગુણવિશિષ્ટં જ્ઞાનં તત્ક્ષાયિકં ક્ષયકે કારણ (-અસમાનજાતિકે પદાર્થોંકો જાનનેવાલે જ્ઞાનકે આવરણમેં નિમિત્તભૂત કર્મોંકે ક્ષયકે કારણ) સમાનજાતીય જ્ઞાનાવરણકા ક્ષયોપશમ (-સમાન જાતિકે હી પદાર્થોંકો જાનનેવાલે જ્ઞાનકે આવરણમેં નિમિત્તભૂત કર્મોંકા ક્ષયોપશમ) નષ્ટ હો જાનેસે વહ વિષમ કો ભી (-અસમાનજાતિકે પદાર્થોંકો ભી) પ્રકાશિત કરતા હૈ . અથવા, અતિવિસ્તારસે પૂરા પડે઼ (કુછ લાભ નહીં) ? જિસકા અનિવાર (રોકા ન જા સકે ઐસા અમર્યાદિત) ફૈ લાવ હૈ ઐસા પ્રકાશમાન હોનેસે ક્ષાયિક જ્ઞાન અવશ્યમેવ સર્વદા સર્વત્ર સર્વથા સર્વકો જાનતા હૈ .
— ઇત્યાદિ મર્યાદાયેં મતિ – શ્રુતાદિ ક્ષાયોપશમિક જ્ઞાનમેં હી સંભવ હૈં . ક્ષાયિકજ્ઞાનકે અમર્યાદિત હોનેસે એક હી સાથ સર્વ આત્મપ્રદેશોંસે તીનોં કાલકી પર્યાયોંકે સાથ સર્વ પદાર્થોંકો — ઉન પદાર્થોંકે અનેક પ્રકારકે ઔર વિરુદ્ધ જાતિકે હોને પર ભી જાનતા હૈ અર્થાત્ કેવલજ્ઞાન એક હી સમયમેં સર્વ આત્મપ્રદેશોંસે સમસ્ત દ્રવ્ય -ક્ષેત્ર -કાલ -ભાવકો જાનતા હૈ ..૪૭..
અન્વયાર્થ : — [ય ] જો [યુગપદ્ ] એક હી સાથ [ત્રૈકાલિકાન્ ત્રિભુવનસ્થાન્ ] ત્રૈકાલિક ત્રિભુવનસ્થ (-તીનોં કાલકે ઔર તીનોં લોકકે) [અર્થાન્ ] પદાર્થોંકો [ન
તેને સપર્યય એક પણ નહિ દ્રવ્ય જાણવું શક્ય છે .૪૮.
૮૦પ્રવચનસાર[ ભગવાનશ્રીકુંદકુંદ-