ટીકાકે અંતમેં લિખા હૈ કિ — ‘‘પદ્મનંદી, કુન્દકુન્દાચાર્ય, વક્રગ્રીવાચાર્ય, ઐલાચાર્ય,
ગૃધ્રપિચ્છાચાર્ય, — ઇન પાઁચ નામોંસે યુક્ત તથા જિન્હેં ચાર અંગુલ ઊ પર આકાશમેં ચલનેકી
ઋદ્ધિ પ્રાપ્ત થી, ઔર જિન્હોંને પૂર્વવિદેહમેં જાકર સીમંધરભગવાનકી વંદના કી થી તથા
ઉનકે પાસસે પ્રાપ્ત શ્રુતજ્ઞાનકે દ્વારા જિન્હોંને ભારતવર્ષકે ભવ્ય જીવોંકો પ્રતિબોધિત કિયા
હૈ, ઉન શ્રી જિનચન્દ્રસૂરિભટ્ટારકકે પટ્ટકે આભરણરૂપ કલિકાલસર્વજ્ઞ (ભગવાન
કુન્દકુન્દાચાર્યદેવ)કે દ્વારા રચિત ઇસ ષટ્પ્રાભૃત ગ્રન્થમેં........સૂરીશ્વર શ્રી શ્રુતસાગર દ્વારા
રચિત મોક્ષપ્રાભૃતકી ટીકા સમાપ્ત હુઈ.’’ ભગવાન્ કુન્દકુન્દાચાર્યદેવકી મહત્તા બતાનેવાલે
ઐસે અનેકાનેક ઉલ્લેખ જૈન સાહિત્યમેં મિલતે હૈં; કઈ ❃શિલાલેખોંમેં ભી ઉલ્લેખ પાયા
જાતા હૈ. ઇસ પ્રકાર હમ દેખતે હૈં કિ સનાતન જૈન (દિગમ્બર) સંપ્રદાયમેં કલિકાલસર્વજ્ઞ
ભગવાન્ કુંદકુંદાચાર્યકા અદ્વિતીય સ્થાન હૈ.
ભગવાન કુન્દકુન્દાચાર્યદેવ દ્વારા રચિત અનેક શાસ્ત્ર હૈં જિનમેંસે થોડેસે વર્તમાનમેં
વિદ્યમાન હૈ. ત્રિલોકીનાથ સર્વજ્ઞદેવકે મુખસે પ્રવાહિત શ્રુતામૃતકી સરિતામેંસે ભર લિએ ગએ
વહ અમૃતભાજન વર્તમાનમેં ભી અનેક આત્માર્થિયોંકો આત્મજીવન પ્રદાન કરતે હૈં. ઉનકે
સમયસાર, પંચાસ્તિકાય ઔર પ્રવચનસાર નામક તીન ઉત્તમોત્તમ શાસ્ત્ર ‘પ્રાભૃતત્રય’ કહલાતે
હૈં. ઇન તીન પરમાગમોંમેં હજારોં શાસ્ત્રોંકા સાર આ જાતા હૈ. ભગવાન કુંદકુંદાચાર્યકે બાદ
લિખે ગએ અનેક ગ્રંથોંકે બીજ ઇન તીન પરમાગમોંમેં વિદ્યમાન હૈં, — ઐસા સૂક્ષ્મદૃષ્ટિસે અભ્યાસ
કરને પર સ્પષ્ટ જ્ઞાત હોતા હૈ. શ્રી સમયસાર ઇસ ભરતક્ષેત્રકા સર્વોત્કૃષ્ટ પરમાગમ હૈ. ઉસમેં
નવ તત્ત્વોંકા શુદ્ધનયકી દૃષ્ટિસે નિરૂપણ કરકે જીવકા શુદ્ધ સ્વરૂપ સર્વ પ્રકારસે – આગમ,
યુક્તિ, અનુભવ ઔર પરમ્પરાસે — અતિ વિસ્તારપૂર્વક સમઝાયા હૈ. પંચાસ્તિકાયમેં છહ દ્રવ્યોં
ઔર નવ તત્ત્વોંકા સ્વરૂપ સંક્ષેપમેં કહા ગયા હૈ. પ્રવચનસારમેં ઉસકે નામાનુસાર
જિનપ્રવચનકા સાર સંગૃહીત કિયા ગયા હૈ. જૈસે સમયસારમેં મુખ્યતયા દર્શનપ્રધાન નિરૂપણ
હૈ ઉસીપ્રકાર પ્રવચનસારમેં મુખ્યતયા જ્ઞાનપ્રધાન કથન હૈ.
શ્રી પ્રવચનસારકે પ્રારમ્ભમેં હી શાસ્ત્રકર્તાને વીતરાગચારિત્રકે લિએ અપની તીવ્ર આકાંક્ષા
વ્યક્ત કી હૈ . બાર – બાર ભીતર હી ભીતર (અંતરમેં) ડુબકી લગાતે હુએ આચાર્યદેવ નિરન્તર
ભીતર હી સમાએ રહના ચાહતે હૈં . કિન્તુ જબ તક ઉસ દશાકો નહીં પહુઁચા જાતા તબ તક
અંતર અનુભવસે છૂટકર બાર – બાર બાહર ભી આના હો જાતા હૈ . ઇસ દશામેં જિન અમૂલ્ય
વચન મૌક્તિકોંકી માલા ગૂઁથ ગઈ વહ યહ પ્રવચનસાર પરમાગમ હૈ . સમ્પૂર્ણ પરમાગમમેં
વીતરાગચારિત્રકી તીવ્રાકાંક્ષાકી મુખ્ય ધ્વનિ ગૂંજ રહી હૈ .
[ ૧૨ ]
❃ શિલાલેખકે લિએ દેખે પૃષ્ઠ ૧૯