ણાણં અત્થંતગયં લોયાલોએસુ વિત્થડા દિટ્ઠી .
સ્વભાવપ્રતિઘાતાભાવહેતુકં હિ સૌખ્યમ્ . આત્મનો હિ દૃશિજ્ઞપ્તી સ્વભાવઃ, તયોર્લોકા- લોકવિસ્તૃતત્વેનાર્થાન્તગતત્વેન ચ સ્વચ્છન્દવિજૃમ્ભિતત્વાદ્ભવતિ પ્રતિઘાતાભાવઃ . તતસ્તદ્ધેતુકં સૌખ્યમભેદવિવક્ષાયાં કેવલસ્ય સ્વરૂપમ્ . કિંચ કેવલં સૌખ્યમેવ; સર્વાનિષ્ટપ્રહાણાત્, દિટ્ઠી લોકાલોકયોર્વિસ્તૃતા દૃષ્ટિઃ કેવલદર્શનમ્ . ણટ્ઠમણિટ્ઠં સવ્વં અનિષ્ટં દુઃખમજ્ઞાનં ચ તત્સર્વં નષ્ટં . ઇટ્ઠં પુણ જં હિ તં લદ્ધં ઇષ્ટં પુનર્યદ્ જ્ઞાનં સુખં ચ હિ સ્ફુ ટં તત્સર્વં લબ્ધમિતિ . તદ્યથા – સ્વભાવપ્રતિઘાતાભાવ- હેતુકં સુખં ભવતિ . સ્વભાવો હિ કેવલજ્ઞાનદર્શનદ્વયં, તયોઃ પ્રતિઘાત આવરણદ્વયં, તસ્યાભાવઃ કેવલિનાં, તતઃ કારણાત્સ્વભાવપ્રતિઘાતાભાવહેતુકમક્ષયાનન્તસુખં ભવતિ . યતશ્ચ પરમાનન્દૈકલક્ષણ-
અબ, પુનઃ ‘કેવલ (અર્થાત્ કેવલજ્ઞાન) સુખસ્વરૂપ હૈ’ ઐસા નિરૂપણ કરતે હુએ ઉપસંહાર કરતે હૈં : —
અન્વયાર્થ : — [જ્ઞાનં ] જ્ઞાન [અર્થાન્તગતં ] પદાર્થોંકે પારકો પ્રાપ્ત હૈ [દૃષ્ટિઃ ] ઔર દર્શન [લોકાલોકેષુ વિસ્તૃતાઃ ] લોકાલોકમેં વિસ્તૃત હૈ; [સર્વં અનિષ્ટં ] સર્વ અનિષ્ટ [નષ્ટં ] નષ્ટ હો ચુકા હૈ [પુનઃ ] ઔર [યત્ તુ ] જો [ઇષ્ટં ] ઇષ્ટ હૈ [તત્ ] વહ સબ [લબ્ધં ] પ્રાપ્ત હુઆ હૈ . [ઇસલિયે કેવલ (અર્થાત્ કેવલજ્ઞાન) સુખસ્વરૂપ હૈ .] ..૬૧..
ટીકા : — સુખકા કારણ સ્વભાવપ્રતિઘાતકા અભાવ હૈ . આત્માકા સ્વભાવ દર્શન- જ્ઞાન હૈ; (કેવલદશામેં) ઉનકે (-દર્શન -જ્ઞાનકે) પ્રતિઘાતકા અભાવ હૈ, ક્યોંકિ દર્શન લોકાલોકમેં વિસ્તૃત હોનેસે ઔર જ્ઞાન પદાર્થોંકે પારકો પ્રાપ્ત હોનેસે વે (દર્શન -જ્ઞાન) સ્વચ્છન્દતાપૂર્વક (-સ્વતંત્રતાપૂર્વક, બિના અંકુશ, કિસીસે બિના દબે) વિકસિત હૈં (ઇસપ્રકાર દર્શન -જ્ઞાનરૂપ સ્વભાવકે પ્રતિઘાતકા અભાવ હૈ) ઇસલિયે સ્વભાવકે પ્રતિઘાતકા અભાવ જિસકા કારણ હૈ ઐસા સુખ અભેદવિવક્ષાસે કેવલજ્ઞાનકા સ્વરૂપ હૈ .
અર્થાન્તગત છે જ્ઞાન, લોકાલોકવિસ્તૃત દૃષ્ટિ છે; છે નષ્ટ સર્વ અનિષ્ટ ને જે ઇષ્ટ તે સૌ પ્રાપ્ત છે. ૬૧.