Pravachansar-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 109 of 513
PDF/HTML Page 142 of 546

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞાનતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૧૦૯

ઇહ ખલુ સ્વભાવપ્રતિઘાતાદાકુલત્વાચ્ચ મોહનીયાદિકર્મજાલશાલિનાં સુખાભાસે- ઽપ્યપારમાર્થિકી સુખમિતિ રૂઢિઃ . કેવલિનાં તુ ભગવતાં પ્રક્ષીણઘાતિકર્મણાં સ્વભાવ- પ્રતિઘાતાભાવાદનાકુલત્વાચ્ચ યથોદિતસ્ય હેતોર્લક્ષણસ્ય ચ સદ્ભાવાત્પારમાર્થિકં સુખમિતિ શ્રદ્ધેયમ્ . ન કિલૈવં યેષાં શ્રદ્ધાનમસ્તિ તે ખલુ મોક્ષસુખસુધાપાનદૂરવર્તિનો મૃગતૃષ્ણામ્ભો- ભારમેવાભવ્યાઃ પશ્યન્તિ . યે પુનરિદમિદાનીમેવ વચઃ પ્રતીચ્છન્તિ તે શિવશ્રિયો ભાજનં સમાસન્નભવ્યાઃ ભવન્તિ . યે તુ પુરા પ્રતીચ્છન્તિ તે તુ દૂરભવ્યા ઇતિ ..૬૨.. સમ્યક્ત્વરૂપભવ્યત્વવ્યક્ત્યભાવાદભવ્યા ભણ્યન્તે, ન પુનઃ સર્વથા . ભવ્વા વા તં પડિચ્છંતિ યે વર્તમાનકાલે સમ્યક્ત્વરૂપભવ્યત્વવ્યક્તિપરિણતાસ્તિષ્ઠન્તિ તે તદનન્તસુખમિદાનીં મન્યન્તે . યે ચ સમ્યક્ત્વરૂપ- ભવ્યત્વવ્યક્ત્યા ભાવિકાલે પરિણમિષ્યન્તિ તે ચ દૂરભવ્યા અગ્રે શ્રદ્ધાનં કુર્યુરિતિ . અયમત્રાર્થઃ મારણાર્થં તલવરગૃહીતતસ્કરસ્ય મરણમિવ યદ્યપીન્દ્રિયસુખમિષ્ટં ન ભવતિ, તથાપિ તલવરસ્થાનીય- ચારિત્રમોહોદયેન મોહિતઃ સન્નિરુપરાગસ્વાત્મોત્થસુખમલભમાનઃ સન્ સરાગસમ્યગ્દૃષ્ટિરાત્મનિન્દાદિપરિણતો હેયરૂપેણ તદનુભવતિ . યે પુનર્વીતરાગસમ્યગ્દૃષ્ટયઃ શુદ્ધોપયોગિનસ્તેષાં, મત્સ્યાનાં સ્થલગમનમિવા- ગ્નિપ્રવેશ ઇવ વા, નિર્વિકારશુદ્ધાત્મસુખાચ્ચ્યવનમપિ દુઃખં પ્રતિભાતિ . તથા ચોક્તમ્

ટીકા :ઇસ લોકમેં મોહનીયઆદિકર્મજાલવાલોંકે સ્વભાવપ્રતિઘાતકે કારણ ઔર આકુલતાકે કારણ સુખાભાસ હોને પર ભી ઉસ સુખાભાસકો ‘સુખ’ કહનેકી અપારમાર્થિક રૂઢિ હૈ; ઔર જિનકે ઘાતિકર્મ નષ્ટ હો ચુકે હૈં ઐસે કેવલીભગવાનકે, સ્વભાવપ્રતિઘાતકે અભાવકે કારણ ઔર આકુલતાકે કારણ સુખકે યથોક્ત કારણકા ઔર શ્રદ્ધા નહીં હૈ વેમોક્ષસુખકે સુધાપાનસે દૂર રહનેવાલે અભવ્યમૃગતૃષ્ણાકે જલસમૂહકો હી દેખતે (-અનુભવ કરતે) હૈં; ઔર જો ઉસ વચનકો ઇસીસમય સ્વીકાર(-શ્રદ્ધા) કરતે હૈં વે શિવશ્રીકે (-મોક્ષલક્ષ્મીકે) ભાજનઆસન્નભવ્ય હૈં, ઔર જો આગે જાકર સ્વીકાર કરેંગે વે દૂરભવ્ય હૈં .

ભાવાર્થ :‘કેવલીભગવાનકે હી પારમાર્થિક સુખ હૈ’ ઐસા વચન સુનકર જો કભી ઇસકા સ્વીકારઆદરશ્રદ્ધા નહીં કરતે વે કભી મોક્ષ પ્રાપ્ત નહીં કરતે; જો ઉપરોક્ત વચન સુનકર અંતરંગસે ઉસકી શ્રદ્ધા કરતે હૈં વે હી મોક્ષકો પ્રાપ્ત કરતે હૈં . જો વર્તમાનમેં શ્રદ્ધા કરતે હૈં વે આસન્નભવ્ય હૈં ઔર જો ભવિષ્યમેં શ્રદ્ધા કરેંગે વે દૂરભવ્ય હૈં ..૬૨..

લક્ષણકા સદ્ભાવ હોનેસે પારમાર્થિક સુખ હૈઐસી શ્રદ્ધા કરને યોગ્ય હૈ . જિન્હેં ઐસી

૧. સુખકા કારણ સ્વભાવ પ્રતિઘાતકા અભાવ હૈ .

૨. સુખકા લક્ષણ અનાકુલતા હૈ .