અથ પુણ્યસ્ય દુઃખબીજવિજયમાઘોષયતિ —
તે પુણ ઉદિણ્ણતણ્હા દુહિદા તણ્હાહિં વિસયસોક્ખાણિ .
ઇચ્છંતિ અણુભવંતિ ય આમરણં દુક્ખસંતત્તા ..૭૫..
તે પુનરુદીર્ણતૃષ્ણાઃ દુઃખિતાસ્તૃષ્ણાભિર્વિષયસૌખ્યાનિ .
ઇચ્છન્ત્યનુભવન્તિ ચ આમરણં દુઃખસંતપ્તાઃ ..૭૫..
અથ તે પુનસ્ત્રિદશાવસાનાઃ કૃત્સ્નસંસારિણઃ સમુદીર્ણતૃષ્ણાઃ પુણ્યનિર્વર્તિતાભિરપિ
જીવાણં દેવદંતાણં દૃષ્ટશ્રુતાનુભૂતભોગાકાઙ્ક્ષારૂપનિદાનબન્ધપ્રભૃતિનાનામનોરથહયરૂપવિકલ્પજાલરહિત-
પરમસમાધિસમુત્પન્નસુખામૃતરૂપાં સર્વાત્મપ્રદેશેષુ પરમાહ્લાદોત્પત્તિભૂતામેકાકારપરમસમરસીભાવરૂપાં
વિષયાકાઙ્ક્ષાગ્નિજનિતપરમદાહવિનાશિકાં સ્વરૂપતૃપ્તિમલભમાનાનાં દેવેન્દ્રપ્રભૃતિબહિર્મુખસંસારિ-
જીવાનામિતિ . ઇદમત્ર તાત્પર્યમ્ – યદિ તથાવિધા વિષયતૃષ્ણા નાસ્તિ તર્હિ દુષ્ટશોણિતે જલયૂકા ઇવ કથં
તે વિષયેષુ પ્રવૃત્તિં કુર્વન્તિ . કુર્વન્તિ ચેત્ પુણ્યાનિ તૃષ્ણોત્પાદકત્વેન દુઃખકારણાનિ ઇતિ જ્ઞાયન્તે ..૭૪..
અથ પુણ્યાનિ દુઃખકારણાનીતિ પૂર્વોક્તમેવાર્થં વિશેષેણ સમર્થયતિ — તે પુણ ઉદિણ્ણતણ્હા સહજશુદ્ધાત્મ-
તૃપ્તેરભાવાત્તે નિખિલસંસારિજીવાઃ પુનરુદીર્ણતૃષ્ણાઃ સન્તઃ દુહિદા તણ્હાહિં સ્વસંવિત્તિસમુત્પન્નપારમાર્થિક-
સુખાભાવાત્પૂર્વોક્તતૃષ્ણાભિર્દુઃખિતાઃ સન્તઃ . કિં કુર્વન્તિ . વિસયસોક્ખાણિ ઇચ્છંતિ નિર્વિષયપરમાત્મ-
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞાનતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૧૨૭
ભાવાર્થ : — જૈસા કિ ૭૩ વીં ગાથામેં કહા ગયા હૈ ઉસપ્રકાર અનેક તરહકે પુણ્ય
વિદ્યમાન હૈં, સો ભલે રહેં . વે સુખકે સાધન નહીં કિન્તુ દુઃખકે બીજરૂપ તૃષ્ણાકે હી સાધન
હૈં ..૭૪..
અબ, પુણ્યમેં દુઃખકે બીજકી વિજય ઘોષિત કરતે હૈં . (અર્થાત્ પુણ્યમેં તૃષ્ણાબીજ
દુઃખવૃક્ષરૂપસે વૃદ્ધિકો પ્રાપ્ત હોતા હૈ — ફૈ લતા હૈ ઐસા ઘોષિત કરતે હૈં) : —
અન્વયાર્થ : — [પુનઃ ] ઔર, [ઉદીર્ણતૃષ્ણાઃ તે ] જિનકી તૃષ્ણા ઉદિત હૈ ઐસે વે જીવ
[તૃષ્ણાભિઃ દુઃખિતાઃ ] તૃષ્ણાઓંકે દ્વારા દુઃખી હોતે હુએ, [આમરણં ] મરણપર્યંત [વિષય
સૌખ્યાનિ ઇચ્છન્તિ ] વિષયસુખોંકો ચાહતે હૈં [ચ ] ઔર [દુઃખસન્તપ્તાઃ ] દુઃખોંસે સંતપ્ત હોતે
હુએ (-દુઃખદાહકો સહન ન કરતે હુએ) [અનુભવંતિ ] ઉન્હેં ભોગતે હૈં ..૭૫..
ટીકા : — જિનકે તૃષ્ણા ઉદિત હૈ ઐસે દેવપર્યંત સમસ્ત સંસારી, તૃષ્ણા દુઃખકા બીજ
તે ઉદિતતૃષ્ણ જીવો, દુઃખિત તૃષ્ણાથી, વિષયિક સુખને
ઇચ્છે અને આમરણ દુઃખસંતપ્ત તેને ભોગવે. ૭૫.