Pravachansar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 76.

< Previous Page   Next Page >


Page 129 of 513
PDF/HTML Page 162 of 546

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞાનતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૧૨૯
અથ પુનરપિ પુણ્યજન્યસ્યેન્દ્રિયસુખસ્ય બહુધા દુઃખત્વમુદ્યોતયતિ
સપરં બાધાસહિદં વિચ્છિણ્ણં બંધકારણં વિસમં .
જં ઇંદિએહિં લદ્ધં તં સોક્ખં દુક્ખમેવ તહા ..૭૬..
સપરં બાધાસહિતં વિચ્છિન્નં બન્ધકારણં વિષમમ્ .
યદિન્દ્રિયૈર્લબ્ધં તત્સૌખ્યં દુઃખમેવ તથા ..૭૬..

સપરત્વાત્ બાધાસહિતત્વાત્ વિચ્છિન્નત્વાત્ બન્ધકારણત્વાત્ વિષમત્વાચ્ચ પુણ્ય- જન્યમપીન્દ્રિયસુખં દુઃખમેવ સ્યાત્ . સપરં હિ સત્ પરપ્રત્યયત્વાત્ પરાધીનતયા, બાધાસહિતં પ્રેરિતાઃ જલૌકસઃ કીલાલમભિલષન્ત્યસ્તદેવાનુભવન્ત્યશ્ચામરણં દુઃખિતા ભવન્તિ, તથા નિજશુદ્ધાત્મ- સંવિત્તિપરાઙ્મુખા જીવા અપિ મૃગતૃષ્ણાભ્યોઽમ્ભાંસીવ વિષયાનભિલષન્તસ્તથૈવાનુભવન્તશ્ચામરણં દુઃખિતા ભવન્તિ . તત એતદાયાતં તૃષ્ણાતઙ્કોત્પાદકત્વેન પુણ્યાનિ વસ્તુતો દુઃખકારણાનિ ઇતિ ..૭૫.. અથ પુનરપિ પુણ્યોત્પન્નસ્યેન્દ્રિયસુખસ્ય બહુધા દુઃખત્વં પ્રકાશયતિસપરં સહ પરદ્રવ્યાપેક્ષયા વર્તતે સપરં ભવતીન્દ્રિયસુખં, પારમાર્થિકસુખં તુ પરદ્રવ્યનિરપેક્ષત્વાદાત્માધીનં ભવતિ . બાધાસહિદં તીવ્રક્ષુધા- તૃષ્ણાદ્યનેકબાધાસહિતત્વાદ્બાધાસહિતમિન્દ્રિયસુખં, નિજાત્મસુખં તુ પૂર્વોક્તસમસ્તબાધારહિતત્વાદ- વ્યાબાધમ્ . વિચ્છિણ્ણં પ્રતિપક્ષભૂતાસાતોદયેન સહિતત્વાદ્વિચ્છિન્નં સાન્તરિતં ભવતીન્દ્રિયસુખં, અતીન્દ્રિયસુખં તુ પ્રતિપક્ષભૂતાસાતોદયાભાવાન્નિરન્તરમ્ . બંધકારણં દૃષ્ટશ્રુતાનુભૂતભોગાકાઙ્ક્ષા-

અબ, પુનઃ પુણ્યજન્ય ઇન્દ્રિયસુખકો અનેક પ્રકારસે દુઃખરૂપ પ્રકાશિત કરતે હૈં :

અન્વયાર્થ :[યત્ ] જો [ઇન્દ્રિયૈઃ લબ્ધં ] ઇન્દ્રિયોંસે પ્રાપ્ત હોતા હૈ [તત્ સૌખ્યં ] વહ સુખ [સપરં ] પરસમ્બન્ધયુક્ત, [બાધાસહિતં ] બાધાસહિત [વિચ્છિન્નં ] વિચ્છિન્ન [બંધકારણં ] બંધકા કારણ [વિષમં ] ઔર વિષમ હૈ; [તથા ] ઇસપ્રકાર [દુઃખમ્ એવ ] વહ દુઃખ હી હૈ ..૭૬..

ટીકા :પરસમ્બન્ધયુક્ત હોનેસે, બાધા સહિત હોનેસે, વિચ્છન્ન હોનેસે, બન્ધકા કારણ હોનેસે, ઔર વિષમ હોનેસે, ઇન્દ્રિયસુખપુણ્યજન્ય હોને પર ભીદુઃખ હી હૈ .

ઇન્દ્રિયસુખ (૧) ‘પરકે સમ્બન્ધવાલા’ હોતા હુઆ પરાશ્રયતાકે કારણ પરાધીન હૈ,

પરયુક્ત, બાધાસહિત, ખંડિત, બંધકારણ, વિષમ છે;
જે ઇન્દ્રિયોથી લબ્ધ તે સુખ એ રીતે દુઃખ જ ખરે. ૭૬.
પ્ર. ૧૭