એવં વિદિતાર્થો યો દ્રવ્યેષુ ન રાગમેતિ દ્વેષં વા .
ઉપયોગવિશુદ્ધઃ સઃ ક્ષપયતિ દેહોદ્ભવં દુઃખમ્ ..૭૮..
યો હિ નામ શુભાનામશુભાનાં ચ ભાવાનામવિશેષદર્શનેન સમ્યક્પરિચ્છિન્ન-
વસ્તુસ્વરૂપઃ સ્વપરવિભાગાવસ્થિતેષુ સમગ્રેષુ સસમગ્રપર્યાયેષુ દ્રવ્યેષુ રાગં દ્વેષં ચાશેષમેવ
પરિવર્જયતિ સ કિલૈકાન્તેનોપયોગવિશુદ્ધતયા પરિત્યક્તપરદ્રવ્યાલમ્બનોઽગ્નિરિવાયઃપિણ્ડા-
દનનુષ્ઠિતાયઃસારઃ પ્રચણ્ડઘનઘાતસ્થાનીયં શારીરં દુઃખં ક્ષપયતિ . તતો મમાયમેવૈકઃ શરણં
શુદ્ધોપયોગઃ ..૭૮..
દુઃખક્ષયાય શુદ્ધોપયોગાનુષ્ઠાનં સ્વીકરોતિ — એવં વિદિદત્થો જો એવં ચિદાનન્દૈકસ્વભાવં પરમાત્મતત્ત્વ-
મેવોપાદેયમન્યદશેષં હેયમિતિ હેયોપાદેયપરિજ્ઞાનેન વિદિતાર્થતત્ત્વો ભૂત્વા યઃ દવ્વેસુ ણ રાગમેદિ દોસં વા
નિજશુદ્ધાત્મદ્રવ્યાદન્યેષુ શુભાશુભસર્વદ્રવ્યેષુ રાગં દ્વેષં વા ન ગચ્છતિ ઉવઓગવિસુદ્ધો સો રાગાદિરહિત-
શુદ્ધાત્માનુભૂતિલક્ષણેન શુદ્ધોપયોગેન વિશુદ્ધઃ સન્ સઃ ખવેદિ દેહુબ્ભવં દુક્ખં તપ્તલોહપિણ્ડસ્થાનીય-
દેહાદુદ્ભવં અનાકુ લત્વલક્ષણપારમાર્થિક સુખાદ્વિલક્ષણં પરમાકુ લત્વોત્પાદકં લોહપિણ્ડરહિતોઽગ્નિરિવ
ઘનઘાતપરંપરાસ્થાનીયદેહરહિતો ભૂત્વા શારીરં દુઃખં ક્ષપયતીત્યભિપ્રાયઃ ..૭૮.. એવમુપસંહારરૂપેણ
તૃતીયસ્થલે ગાથાદ્વયં ગતમ્ . ઇતિ શુભાશુભમૂઢત્વનિરાસાર્થં ગાથાદશકપર્યન્તં સ્થલત્રયસમુદાયેન
અન્વયાર્થ : — [એવં ] ઇસપ્રકાર [વિદિતાર્થઃ ] વસ્તુસ્વરૂપકો જાનકર [યઃ ] જો
[દ્રવ્યેષુ ] દ્રવ્યોંકે પ્રતિ [રાગં દ્વેષં વા ] રાગ યા દ્વેષકો [ન એતિ ] પ્રાપ્ત નહીં હોતા, [સ ] વહ
[ઉપયોગવિશુદ્ધઃ ] ઉપયોગવિશુદ્ધઃ હોતા હુઆ [દેહોદ્ભવં દુઃખં ] દોહોત્પન્ન દુઃખકા [ક્ષપયતિ ]
ક્ષય કરતા હૈ ..૭૮..
ટીકા : — જો જીવ શુભ ઔર અશુભ ભાવોંકે અવિશેષદર્શનસે (-સમાનતાકી
શ્રદ્ધાસે) વસ્તુસ્વરૂપકો સમ્યક્પ્રકારસે જાનતા હૈ, સ્વ ઔર પર દો વિભાગોંમેં રહનેવાલી, સમસ્ત
પર્યાયોં સહિત સમસ્ત દ્રવ્યોંકે પ્રતિ રાગ ઔર દ્વેષકો નિરવશેષરૂપસે છોડતા હૈ, વહ જીવ,
એકાન્તસે ઉપયોગવિશુદ્ધ (-સર્વથા શુદ્ધોપયોગી) હોનેસે જિસને પરદ્રવ્યકા આલમ્બન છોડ દિયા
હૈ ઐસા વર્તતા હુઆ — લોહેકે ગોલેમેંસે લોહેકે ૧સારકા અનુસરણ ન કરનેવાલી અગ્નિકી
ભાઁતિ — પ્રચંડ ઘનકે આઘાત સમાન શારીરિક દુઃખકા ક્ષય કરતા હૈ . (જૈસે અગ્નિ લોહેકે
તપ્ત ગોલેમેંસે લોહેકે સત્વકો ધારણ નહીં કરતી ઇસલિયે અગ્નિ પર પ્રચંડ ઘનકે પ્રહાર નહીં
હોતે, ઉસીપ્રકાર પરદ્રવ્યકા આલમ્બન ન કરનેવાલે આત્માકો શારીરિક દુઃખકા વેદન નહીં
હોતા .) ઇસલિયે યહી એક શુદ્ધોપયોગ મેરી શરણ હૈ ..૭૮..
૧. સાર = સત્વ, ઘનતા, કઠિનતા .
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞાનતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૧૩૩