પ્રમાણભૂત, સાદ્યન્ત, શાન્તરસનિર્ઝરતા ચરણાનુયોગકા પ્રતિપાદન અન્ય કિસી શાસ્ત્રમેં નહીં હૈ . હૃદયમેં ભરે હુએ અનુભવામૃતમેં ઓતપ્રોત હોકર નિકલતી હુઈ દોનોં આચાર્યદેવોંકી વાણીમેં કોઈ ઐસા ચમત્કાર હૈ કિ વહ જિસ જિસ વિષયકો સ્પર્શ કરતી હૈ ઉસ ઉસ વિષયકો પરમ રસમય, શીતલ – શીતલ ઔર સુધાસ્યંદી બના દેતી હૈ .

ઇસ પ્રકાર તીન શ્રુતસ્કન્ધોંમેં વિભાજિત યહ પરમ પવિત્ર પરમાગમ મુમુક્ષુઓંકો યથાર્થ વસ્તુસ્વરૂપકે સમઝનેમેં મહાનિમિત્તભૂત હૈ . ઇસ શાસ્ત્રમેં જિનશાસનકે અનેક મુખ્ય મુખ્ય સિદ્ધાન્તોંકે બીજ વિદ્યમાન હૈં . ઇસ શાસ્ત્રમેં પ્રત્યેક પદાર્થકી સ્વતન્ત્રતાકી ઘોષણા કી ગઈ હૈ તથા દિવ્યધ્વનિકે દ્વારા વિનિર્ગત અનેક પ્રયોજનભૂત સિદ્ધાન્તોંકા દોહન હૈ . પરમપૂજ્ય ગુરુદેવ શ્રી કાનજીસ્વામી અનેક બાર કહતે હૈ કિ — ‘શ્રી સમયસાર, પ્રવચનસાર, નિયમસાર આદિ શાસ્ત્રોંકી ગાથા – ગાથામેં દિવ્યધ્વનિકા સંદેશ હૈ . ઇન ગાથાઓંમેં ઇતની અપાર ગહરાઈ હૈ કિ ઉસકા માપ કરનેમેં અપની હી શક્તિકા માપ હોજાતા હૈ . યહ સાગરગમ્ભીર શાસ્ત્રોંકે રચયિતા પરમકૃપાલુ આચાર્યભગવાનકા કોઈ પરમ અલૌકિક સામર્થ્ય હૈ . પરમ અદ્ભુત સાતિશય અન્તર્બાહ્ય યોગોંકે બિના ઇન શાસ્ત્રોંકા રચા જાના શક્ય નહીં હૈ . ઇન શાસ્ત્રોંકી વાણી તૈરતે હુએ પુરુષકી વાણી હૈ યહ સ્પષ્ટ પ્રતીત હોતા હૈ . ઇનકી પ્રત્યેક ગાથા છઠવેં – સાતવેં ગુણસ્થાનમેં ઝૂલનેવાલે મહામુનિકે આત્માનુભવસે નિકલી હુઈ હૈ . ઇન શાસ્ત્રોંકે કર્તા ભગવાન કુન્દકુન્દાચાર્યદેવ મહાવિદેહક્ષેત્રમેં સર્વજ્ઞ વીતરાગ ભી સીમંધર ભગવાનકે સમવસરણમેં ગયે થે, ઔર વહાઁ વે આઠ દિન રહે થે યહ બાત યથાતથ્ય હૈ, અક્ષરશઃ સત્ય હૈ, પ્રમાણસિદ્ધ હૈ . ઉન પરમોપકારી આચાર્યદેવકે દ્વારા રચિત સમયસાર, પ્રવચનસાર આદિ શાસ્ત્રોંમેં તીર્થંકરદેવકી ૐકારધ્વનિમેંસે હી નિકલા હુઆ ઉપદેશ હૈ .’

ભગવાન કુન્દકુન્દાચાર્યદેવકૃત ઇસ શાસ્ત્રકી પ્રાકૃત ગાથાઓંકી ‘તત્ત્વદીપિકા’ નામક સંસ્કૃત ટીકા શ્રી અમૃતચન્દ્રાચાર્ય (જો કિ લગભગ વિક્રમ સંવત્કી ૧૦વીં શતાબ્દીમેં હો ગયે હૈં)ને રચી હૈ . જૈસે ઇસ શાસ્ત્રકે મૂલ કર્તા અલૌકિક પુરુષ હૈં વૈસે હી ઇસકે ટીકાકાર ભી મહાસમર્થ આચાર્ય હૈં . ઉન્હોંને સમયસાર તથા પંચાસ્તિકાયકી ટીકા ભી લિખી હૈ ઔર તત્ત્વાર્થસાર, પુરુષાર્થસિદ્ધ્યુપાય આદિ સ્વતન્ત્ર ગ્રન્થોંકી ભી રચના કી હૈ . ઉન જૈસી ટીકાયેં અભી તક અન્ય જૈનશાસ્ત્રકી નહીં હુઈ હૈ . ઉનકી ટીકાઓંકે પાઠકોંકો ઉનકી અધ્યાત્મરસિકતા, આત્માનુભવ, પ્રખર વિદ્વત્તા, વસ્તુસ્વરૂપકો ન્યાયપૂર્વક સિદ્ધ કરનેકી અસાધારણ શક્તિ, જિનશાસનકા અત્યન્ત ગમ્ભીર જ્ઞાન, નિશ્ચય – વ્યવહારકા સંધિબદ્ધ નિરૂપણ કરનેકી વિરલ શક્તિ ઔર ઉત્તમ કાવ્યશક્તિકા પૂરા પતા લગ જાતા હૈ . ગમ્ભીર રહસ્યોંકો અત્યન્ત સંક્ષેપમેં ભર દેનેકી ઉનકી શક્તિ વિદ્વાનોંકો આશ્ચર્યચકિત કર દેતી હૈ . ઉનકી દૈવી