અથૈવં પ્રાપ્તચિન્તામણેરપિ મે પ્રમાદો દસ્યુરિતિ જાગર્તિ —
જીવો વવગદમોહો ઉવલદ્ધો તચ્ચમપ્પણો સમ્મં .
જહદિ જદિ રાગદોસે સો અપ્પાણં લહદિ સુદ્ધં ..૮૧..
જીવો વ્યપગતમોહ ઉપલબ્ધવાંસ્તત્ત્વમાત્મનઃ સમ્યક્ .
જહાતિ યદિ રાગદ્વેષૌ સ આત્માનં લભતે શુદ્ધમ્ ..૮૧..
એવમુપવર્ણિતસ્વરૂપેણોપાયેન મોહમપસાર્યાપિ સમ્યગાત્મતત્ત્વમુપલભ્યાપિ યદિ નામ
રાગદ્વેષૌ નિર્મૂલયતિ તદા શુદ્ધમાત્માનમનુભવતિ . યદિ પુનઃ પુનરપિ તાવનુવર્તતે તદા
પ્રમાદતન્ત્રતયા લુણ્ઠિતશુદ્ધાત્મતત્ત્વોપલમ્ભચિન્તારત્નોઽન્તસ્તામ્યતિ . અતો મયા રાગદ્વેષ-
નિષેધાયાત્યન્તં જાગરિતવ્યમ્ ..૮૧..
કિંવિશિષ્ટઃ . વવગદમોહો શુદ્ધાત્મતત્ત્વરુચિપ્રતિબન્ધકવિનાશિતદર્શનમોહઃ . પુનરપિ કિંવિશિષ્ટઃ . ઉવલદ્ધો
ઉપલબ્ધવાન્ જ્ઞાતવાન્ . કિમ્ . તચ્ચં પરમાનન્દૈકસ્વભાવાત્મતત્ત્વમ્ . કસ્ય સંબન્ધિ . અપ્પણો
નિજશુદ્ધાત્મનઃ . કથમ્ . સમ્મં સમ્યક્ સંશયાદિરહિતત્વેન જહદિ જદિ રાગદોસે શુદ્ધાત્માનુભૂતિ-
લક્ષણવીતરાગચારિત્રપ્રતિબન્ધકૌ ચારિત્રમોહસંજ્ઞૌ રાગદ્વેષૌ યદિ ત્યજતિ સો અપ્પાણં લહદિ સુદ્ધં સ
અબ, ઇસપ્રકાર મૈંને ચિંતામણિ -રત્ન પ્રાપ્ત કર લિયા હૈ તથાપિ પ્રમાદ ચોર વિદ્યમાન હૈ,
ઐસા વિચાર કર જાગૃત રહતા હૈ : —
અન્વયાર્થ : — [વ્યપગતમોહઃ ] જિસને મોહકો દૂર કિયા હૈ ઔર [સમ્યક્ આત્મનઃ
તત્ત્વં ] આત્માકે સમ્યક્ તત્ત્વકો (-સચ્ચે સ્વરૂપકો) [ઉપલબ્ધવાન્ ] પ્રાપ્ત કિયા હૈ ઐસા
[જીવઃ ] જીવ [યદિ ] યદિ [રાગદ્વેષૌ ] રાગદ્વેષકો [જહાતિ ] છોડતા હૈ, [સઃ ] તો વહ [શુદ્ધં
આત્માનં ] શુદ્ધ આત્માકો [ લભતે ] પ્રાપ્ત કરતા હૈ ..૮૧..
ટીકા : — ઇસપ્રકાર જિસ ઉપાયકા સ્વરૂપ વર્ણન કિયા હૈ, ઉસ ઉપાયકે દ્વારા મોહકો
દૂર કરકે ભી સમ્યક્ આત્મતત્ત્વકો (યથાર્થ સ્વરૂપકો) પ્રાપ્ત કરકે ભી યદિ જીવ રાગદ્વેષકો
નિર્મૂલ કરતા હૈ, તો શુદ્ધ આત્માકા અનુભવ કરતા હૈ . (કિન્તુ) યદિ પુનઃ -પુનઃ ઉનકા
અનુસરણ કરતા હૈ, — રાગદ્વેષરૂપ પરિણમન કરતા હૈ, તો પ્રમાદકે અધીન હોનેસે શુદ્ધાત્મતત્ત્વકે
અનુભવરૂપ ચિંતામણિ -રત્નકે ચુરાયે જાનેસે અન્તરંગમેં ખેદકો પ્રાપ્ત હોતા હૈ . ઇસલિયે મુઝે
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]
જ્ઞાનતત્ત્વ -પ્રજ્ઞાપન
૧૩૯
જીવ મોહને કરી દૂર, આત્મસ્વરૂપ સમ્યક્ પામીને,
જો રાગદ્વેષ પરિહરે તો પામતો શુદ્ધાત્મને. ૮૧.